رفتارها(خردسال)

۱٫آیا این طبیعی است که کودکم من را به اسم کوچک صدا می کند؟

بله. بسیاری از کودکان دوست دارند این ترفند کوچک را امتحان کنند. کودکان از والدین و دیگر بزرگسالان یاد می گیرند که می توان یکدیگر را با اسم کوچک نیز صدا کرد. ممکن است شما زمانیکه کودکتان اینگونه صدایتان می کند کمی ناراحت شوید ولی به یاد داشته باشید واکنش بیش از حد به این موضوع ، کودکتان را به ادامه این رفتار تشویق می کند. پس در این مواقع آرام باشید و پاسخ او را بدهید. اگر این کار کودک بیش از حد ادامه یافت و شما از این موضوع ناراحت بودید، می توانید به او بگویید که من یک اسم خاص در خانواده دارم!! که فقط بچه هایم این فرصت را دارند که از این اسم استفاده کنند، و آن اسم مامان یا بابا است. به خاص بودن این اسم برایشان تاکید کنید. در این زمان از فرصت استفاده کنید و در مورد لقب ها و اسم های افراد مختلف فامیل و حتی چگونگی صداکردن آنها با کودکتان صحبت کنید. اینگونه موضوعات برای کودکتان می تواند جالب و سرگرم کننده باشد. در نهایت نگران نباشید این مشکل کوچکی است که با صلح و آرامش می توانید از آن بگذرید.

۲٫ آیا این طبیعی است که کودکم دایما از چاق بودنش صحبت می کند؟

هم بله و هم خیر! کودکان ما زندگی اجتماعی دارند و دیدگاه هایی را از جامعه جذب می کنند و بازتاب می دهند. جوامع ما دایما پیام هایی از اینکه لاغری زیباست و چاقی خوب نیست مخابره می کنند. کودکان در معرض رسانه ها و تلویزیون هستند. همان طور که از تلویزیون می بینند و می شنوند ، شروع به تقلید می کنند. گاهی مفهوم اصلی را درک نمی کنند و فقط تکرار می کنند که ” من چاقم!” ولی به هر حال خوب است که حرف او را جدی بگیریم و از این موقعیت استفاده کنیم تا کودک دیدگاه سالم تری نسبت به بدن خود داشته باشد. می توانید به آرامی و ملایمت از کودکتان بپرسید این نظر که او چاق است را از کجا شنیده است؟ از دوستان یا همکلاسی هایش؟ اینگونه سوالات سر صحبت را باز می کنند تا بحث خوبی در مورد وزن و سلامت بدن با آنها داشته باشیم.می توانید این آیتم ها را هنگام صحبت با کودک در نظر داشته باشید: ۱٫ برایشان در مورد چربی طبیعی بدن صحبت کنید.که چربی هم مثل استخوان و پوست بخشی از بدن ما هستند که برای زنده ماندن به آن نیاز داریم. ۲٫ سپس در مورد تفاوتهای ظاهری انسان ها از لحاظ شکل و سایز صحبت کنید.بعضی انسانها قدبلند و برخی قدکوتاه، برخی چاق و برخی لاغر هستند. در ادامه توضیح دهید که انسانها به دور از شکل ظاهریشان، مهم و قابل احترامند.۳٫ تمرکز را از وزن به سلامتی با توجه به همه چیزهایی که یک بدن سالم می تواند انجام دهد مانند دویدن،پریدن و … تغییر دهید.۴٫ از گفتگوهایی که در اطراف فرزند خود دارید آگاه شوید. آیا شما دایما در مورد وزن و ظاهر خود نگرانید، دایما در مورد رژیم و اضافه وزن خود صحبت می کنید.آیا شما از دیگران به علت چاقی یا لاغری شان انتقاد می کنید. کودکان از ما می آموزند و تقلید می کنند…

۳٫ آیا این طبیعی است که کودکم دایما تفنگ بازی کند؟

بله، ممکن است کمی ناراحت کننده به نظر برسد ولی این نوع بازی ها از طرف بچه ها کاملا طبیعی است. یک علت برای این موضوع تقلیدی است که کودکان در این سن و سال دارند. البته این بدان معنا نیست که این کودکان در خانواده های پرخشونتی پرورش یافته اند. امروزه متاسفانه بچه ها در معرض انواع تصاویر اسلحه در اطرافشان هستند و از طریق الگوبرداری به این نوع بازی ها رو می آورند. البته این نوع بازی ها باید ما را وادار به فکرکردن پیرامون محیط کودک کند، اینکه کودک چقدر در معرض اخبار و برنامه های تلویزیونی قرار دارد؟ آیا بازی های کامپیوتری که انجام می دهد متناسب با سن اش می باشد؟ چه پیام های خشونتی در اطراف کودک وجود دارد؟ بعد از در نظر گرفتن همه این موارد و اصلاح محیط، ما می توانیم به آرامی بازی های تخیلی دیگری به کودک پیشنهاد بدهیم…مثل اینکه به او بگوییم فرض کند در یک رستوران سرآشپز است…یا راننده سرویس مدرسه است… گاهی اوقات پیشنهادهای جالب ما می تواند دنیای تخیلی کودک را گسترش دهد و کمی فضاهای ذهنی او را تغییر دهد…

۴٫ آیا این طبیعی است که کودکم به عروسک یا پتویش خیلی وابسته است؟

نه تنها کاملا طبیعی است بلکه نشانه یک حرکت هوشمندانه از سمت کودک شماست! دلبستگی زیاد به یک شی مثل پتو یا عروسک که همیشه همراه با کودک است، یک مکانیسم مقابله ای خوب برای کنار آمدن با محیط پر از تحریک و تغییر پیرامون است. این موضوع به این معنی نیست که کودک دوست ندارد جهان و محیط پیرامونش را کشف کند بلکه نیاز دارد گاهی بین این کشف ها و کسب اطلاعات، با موضوعاتی آشنا خودش را آرام سازد. حال با این شناخت می توان متوجه شد که چرا روتین های روزمره و تکراری برای کودکان کمک کننده است. این تکرارها، محیط را برای کودک قابل پیش بینی می کنند و حسی از امنیت و آرامش برایش به ارمغان می آورند. این اشیا دوست داشتنی کودک نیز مثل این روتین ها عمل می کنند و به کودک حسی از آشنایی، ایمنی و راحتی می دهند. به تدریج که آن شی فرسوده و یا پاره می شود، شاید متوجه شوید که به آرامی دلبستگی و چسبندگی کودک نیز به آن محو می شود. برای برخی کودکان حدود سن ۳ یا ۴ سالگی این وابستگی کمتر می شود و برخی دیگر نیز زمان بیشتری به طول می انجامد.

.

۵٫ آیا این طبیعی است که کودکم به طور ناگهانی از عروسکش بترسد؟

بله کاملا طبیعی است و می تواند بازتابی از نوع تفکر کودک به نام ” تفکر جادویی” در این سن و سال باشد یعنی اعتقاد به چیزهای جادویی غیرممکن و یا اعتقاد به علت و معلول های عجیب و غریب.اگر کودک در حین یک تجربه ی ناخوشایند، عروسکش را در آغوش داشته،حالا فکر می کند که عروسک علت آن اتفاق ناخوشایند بوده است. برای مثال اگر کودک کابوس شبانه داشته و عروسکش کنارش بوده است، حالا از عروسکش می ترسد و در ذهن کودکانه اش تبعید عروسک از تختخوابش را یک راه حل منطقی می بیند. اگر چنین مساله ای با کودکتان دارید، سعی کنید با او در مورد علت ترسش صحبت کنید. از او سوالهای عینی و واضحی در مورد ترسش بپرسید. به جای اینکه به او بگویید ” چرا می ترسی!! این فقط یک عروسک است!! ” ، با او همدل شوید و بپرسید: ” اگر عروسک کنار تو باشد فکر می کنی چه اتفاقی می افتد؟ ” . با این وجود ممکن است کودک در این سن و سال توضیح کامل و واضحی از علت ترسش نداشته باشد بنابراین خیال او را راحت کنید و بگویید عروسکش نمی تواند آسیبی برای او داشته باشد. همچنین اجازه دهید کودک راهنمای شما شود یعنی اگر می خواهد عروسکش را از او دور کنید، این کار را برایش انجام دهید. نگران نباشید کودک بالاخره این ترس را کنار خواهد گذاشت و ترس از آن عروسک کوچولو تبدیل به یکی از خاطرات دوران کودکیش خواهد شد. فقط دو نکته مهم در این زمینه وجود دارد که مدنظر داشته باشید.یکی اینکه اگر کودک به صورت ناگهانی اضطراب شدیدی نسبت به خیلی چیزهای مختلف نشان داد و دوم اینکه ترسش به قدری شدید شد که به شدت در عملکرد و زندگی روزانه اش اختلال ایجاد کرد، در این دو حالت امکان وجود اختلال اضطرابی در کودک قوت می گیرد و باید حتما درمان صورت گیرد.

۶٫ آیا این طبیعی است که کودکم هر چیزی را فقط به یک رنگ می خواهد مثلا غذای قرمز، لباس قرمز و مداد شمعی قرمز و…؟

به احتمال زیاد می تواند طبیعی باشد.اگرچه این نوع درخواست های افراطی می تواند شرایط را برایتان سخت کند ولی در واقع نوعی از مهارتهای سازگاری کودکان در این سن و سال می باشد. سازگاری با دنیای بزرگ و گیج کننده ای که به آن وارد شده اند.ممکن است کودک قانون هایی برای زندگی اش وضع کند که به نظر غیرمنطقی می رسد، مثلا فقط لباس قرمز می پوشم یا فقط مداد قرمز می خواهم. اینگونه رفتارها به کودک این احساس را می دهند که بر این محیط پیچیده کنترل دارد. شروع این دسته از رفتارها معمولا بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی است و می تواند تا ۲ الی ۳ سالگی و یا حتی کمی بیشتر ادامه پیدا کند. برخورد صحیح در این موقعیت ها این است که در گام اول به کودک نشان دهید او را درک می کنید و به موقعیت او احترام می گذارید. از طریق گفتن جملات ساده و قابل فهم به کودک این همدلی را نشان دهید: ” بله می دونم غذای قرمز می خواهی نه سفید “. هنگامی که کودک این احساس درک شدگی را دریافت کند به تدریج آرامتر می شود و نسبت به پیشنهادهای شما بازتر عمل می کند.مثلا می توانید به کودک بگویید: ” می دونم غذای قرمز می خواهی، و درست است که برنج سفید است ولی می توانی این برنج سفید را در کاسه قرمز بخوری و یا با یک سس قرمز بخوری “. اگر بازهم کودک اصرار به خواسته خودش داشت می توانید برای چند روز اجازه مثلا فقط خوردن غذای قرمز را به او بدهید ولی در ادامه بدون فشار آوردن به کودک و تبدیل نکردن زمان غذا به یک جنگ خانگی، غذاهای دیگر را هم به او پیشنهاد دهید، به تدریج اگر کودک احساس همدلی کند و سر این موضوعات لجبازی و جنگ و دعوا خاتمه یابد از اینگونه وسواس ها دست می کشد. البته اگر این موضوع خیلی ادامه دار شد و همراه با این انتخاب های وسواسی، عدم توجه چشمی، بی تفاوت بودن به موقعیت های اجتماعی و رفتارهای کلیشه ای شدید دیده شد، حتما نیاز به بررسی بیشتری می باشد.

۷٫ آیا این طبیعی است که پسرم(دخترم), اسباب بازی ها و لباسهای دخترانه(پسرانه) دوست داشته باشد؟

در این سن و سال(۲ تا ۴ سالگی) کودکان هم تقلید و هم بازی های وانمودی را یادگرفته اند. آنها دوست دارند خودشان را به جای شخصیت های خیالی و یا واقعی قرار بدهند و مثل این شخصیت ها لباس بپوشند و رفتار کنند.اینکه کودک نقش پدر, مادر یا یک بازیکن فوتبال را وانمود کند کاملا طبیعی است.اینکه مثلا یک پسر با لباس و اسباب بازی های منسوب به دختران بازی می کند نشانه ای از این است که کودک والدینی داشته که فرصت هایی برای بازی برابر با اسباب بازی و لباس هایی فارغ از جنسیت خودش در اختیار کودک قرار داده است و نه اینکه صرفا نشان دهنده ترجیحات جنسی کودک در آینده باشد.اینکه یک پسربچه دو , سه ساله با عروسک بازی می کند صرفا نشان دهنده یک کودک شاد و خلاق است نه چیز دیگر. برای اینکه به کودکتان کمک کنید تفکر و تخیل طبیعی و سالمی داشته باشد او را تشویق کنید با انواع اسباب بازیها فارغ از دخترونه, پسرونه به روشهای گوناگون بازی کند. مراقب قصه ها, داستانها,بازیها, پیامها و حرفهایی که به کودکتان می گویید باشید تا خالی از تفکرات قالبی باشد مثل این تفکر قالبی که ” هیس, پسرها گریه نمی کنند” یا ” هیس دخترها فریاد نمی زنند”…

۸٫ آیا این طبیعی است که کودک سه ساله ام نخواهد پول تولدش را خرج کند؟؟

بله , قطعا طبیعی است.چرا که کودکان در این سن و سال, نمی دانند که دقیقا پول برای چیست و نمی توان انتظار داشت که بدانند چگونه پول را خرج کنند, این موضوع برای شما شاید چالش بزرگتری باشد تا برای کودکان. کودک در این سن ممکن است پول را صرفا به عنوان یک شی جالب مثل ماشینهای کوچکش در نظر بگیرد و بخواهد آن را داشته باشد, یا اینکه ممکن است فقط به نظرش بیاید که پول چیز مهمی است و باید آن را نگه دارد تا اینکه خرج کند! از این فرصتها می توان استفاده کرد و به کودک نشان داد که مردم چگونه از پول استفاده می کنند. می توان او را به یک فروشگاه برد تا ببیند چه چیزهایی می تواند با آن مقدا پولش خریداری کند” با پولت می توانی یک عروسک یا یک بسته شکلات بخری”. اگر باز هم دوست نداشت که پولش را خرج کند می توانید برایش یک قلک بخرید و به او بگویید” این پول تو است و ما هم قصد نداریم به آن دست بزنیم, می توانی آن را در این قلک نگه داری تا جشن و تعطیلات خاصی برسد و مقداری از آن را برای خرید استفاده کنی” . کودک معمولا اگر جشن خاصی باشد بهتر به خاطر می سپارد و در روز جشن می توانید با او مقداری از پولش را خرید کنید و مقداری هم جمع شود برای خریدهای دیگر در آینده تا پس انداز را هم در حد خودش بیاموزد.در همین فرصت ها می توانید کمک به خیریه ها را نیز به زبان خیلی ساده به کودک آموزش دهید, تا بخشی از پول خود را اگر دوست داشت به افرادی که واقعا نیازمند هستند, کمک کند.

۹٫ آیا این طبیعی است که کودکم به سختی غذا می خورد یا اصطلاحا بدغذا است؟

در بیشتر اوقات بله طبیعی است. یک تست راحت برای اینکه متوجه شوید تغذیه اش به اندازه کافی است، این است که رشد نرمالی داشته باشد. در این مواقع، والدین حتی نگرانتر از متخصصان تغذیه هستند. ولی باید به خاطر داشت والدین تنها ۳ وظیفه در تغذیه کودک دارند:۱٫ پیشنهاد غذاهای هرم درست تغذیه در هر وعده ۲٫ قرار دادن زمان های مرتب و منظمی برای غذا و میان وعده ۳٫ فراهم آوردن یک موقعیت خوشایند و خالی از استرس در وعده های غذایی. تنها این ۳ وظیفه برای والدین است و سایر جزییاتی مثل چی و چقدر خوردن ، مربوط به خود کودک است. مجبور کردن کودک به تمام کردن غذایش و یا مجبور کردن به خوردن غذاهای جدید ، با استرس و فشار بر روی کودک همراه است و در بلندمدت یک پیوند منفی در کودک با غذا خوردن ایجاد می شود. اگر شما نگران رژیم غذایی کودکتان هستید که کافی و متنوع نیست ، چند روزی هر آنچه که می خورد را یادداشت کنید و پس از آن متوجه خواهید شد از آنچه که فکر می کردید متعادل تر و متنوع تر غذا می خورد. اگرچه اختلالات خوردن در کودکان چندان عمومی و شایع نیست ولی باز هم اگر نگران بودید، با پزشک کودک خود مشورتی داشته باشید. حتی با وجودی که کودک شما دسته ای از خوراکیها مثل سبزیجات را امتحان نمی کند و نمی خورد، نشاندهنده این نیست که او هرگز دیگر سبزیجات نخواهد خورد. معمولا کودکان نسبت به امتحان کردن غذاهای جدید مقاومت نشان می دهند، اما ناامید نشوید و به آنها به اندازه کافی وقت و فرصت برای به دست آوردن اعتماد به نفس برای یک گاز از غذای جدید بدهید…

.

۱۰٫ آیا این طبیعی است که کودکم دوست داشته باشد از لوازم آرایش من استفاده کند ؟

بله، اینکه کودکتان عاشق رژ لب درخشان شما باشد یا رژگونه شما را بخواهد کاملاً طبیعی است. و نه تنها دختر بچه ها بلکه پسر بچه ها نیز ممکن است به آرایش کردن و پوشیدن لباس های شما علاقه نشان بدهند. در واقع این دست کارها جز بازی های وانمودی کودکان است و جای نگرانی ندارد. بچه ها دوست دارند تا لباس های مختلف و شخصیت‌های مختلف را امتحان کنند و خودشان را جای آنها بگذارند… به جای یک خواننده… فوتبالیست… بازیگر… و استفاده از لوازم آرایش نیز قسمتی از این بازی های شان است. شما باید این نوع رفتار کودک را نیز مثل سایر رفتارهای کودکانه اش در نظر بگیرید، ولی اگر در مواجهه با این قضیه ، با کودک دعوا کنید و شدیداً مخالفت کنید حتی می‌توانید باعث حساسیت بیشتر کودک و مبارزه بیشتر او در استفاده از لوازم آرایش شوید. البته کاملا درست و صحیح است که شما در این قضیه برای کودک قانون ها و محدودیت های لازم را بگذارید. همانطور که ممکن است نتواند لباس های بازی اش را در هر جایی بپوشد ،برای استفاده از لوازم آرایش نیز محدودیت دارد و نمی تواند در مهد، مدرسه و یا مکان عمومی از آنها استفاده نماید. همیشه نظارت لازم در استفاده از این لوازم را برای کودک تان داشته باشید و مواد آرایشی که برای سلامت او مضر است را از دسترس اش دور نگه دارید.

۱۱٫ آیا این طبیعی است که کودکم به طور ناگهانی می‌خواهد در تخت ما بخوابد؟

بله، این موضوع بین کودکان کاملاً رایج است. ممکن است این‌گونه درخواست‌ها زمانی بیشتر دیده شود که کودک از موضوعی ناراحت است و یا اضطراب دارد.ممکن است کودک به طور اتفاقی خبری در مورد مرگ کسی شنیده باشد و یا از موضوعی احساس عدم امنیت کرده باشد. برخی از کودکان نیز که حالت کابوس شبانه دارند ممکن است از تنها خوابیدن بترسند و نیاز به احساس امنیت از سمت والدینشان داشته باشند. با کودک تان صحبت کنید و تلاش کنید علت این درخواست هایش روشن شود، اما به یاد داشته باشید که ممکن است کودک نتواند دلیلی بیاورد و یا خودش هم نداند که علت چیست. بنابراین لازم است که شما برای کنار آمدن با حس های ترس و اضطراب کمکش کنید . می‌توانید به کودک اجازه دهید برای مثال ۱۵ دقیقه در تخت کنار شما بخوابد و بعد از آن به اتاق خودش برود، یعنی در ضمن اینکه حالت حمایتی برایش ایجاد می‌کنید نظم و روتین اش را هم از دست ندهد. و یا می توانید شما برای زمان محدودی برای مثال ۱۵ دقیقه کنارش در اتاق خودش باشید و بعد به اتاق خودتان برگردید. در طول روز برای کودک توضیح دهید که خوابیدن او در تخت خودش بسیار اهمیت دارد چون باعث می شود هم خودش و هم شما استراحت کافی داشته باشید و برای رسیدن به این هدف هر دو با هم همکاری خواهید کرد. در آخر به یاد داشته باشید که تنظیم خواب در هر سنی می تواند چالش برانگیز باشد و گاهی با گریه کودک همراه است که این گریه لزوماً بد و آسیب زا نیست ، اما اگر مشکل شما با خواب کودکتان طولانی شد از یک متخصص کمک بگیرید.

ادامه دارد…