۱- تا چه حدی من باید در کنار نوزادم باشم؟ آیا نوزادان به زمان هایی برای تنها بودن نیز نیاز دارند؟
شما می توانید، هرچقدر که دوست دارید با کودکتان بازی کنید و ارتباط داشته باشید. شما همدم مورد علاقه ی کودکتان هستید. همچنین نوزادان به زمان هایی نیز نیاز دارند تا با خودشان باشند. بنابراین آنها به تدریج متوجه می شوند که مستقل از شما هستند. می توانید گاه گاهی نوزادتان را برای مدت زمان کوتاهی در یک محل مناسب بر روی زمین قرار دهید و اسباب بازی های نرمی را در دسترس او قرار دهید. از این طریق نوزادتان می تواند محیط خود را کشف کند و یاد می گیرد برای مدت زمان کوتاهی تنها باشد و خودش را سرگرم کند. در طول چند هفته، سعی کنید مدت زمان تنها بودن نوزاد با خودش را بیشتر کنید البته هر لحظه حواستان به او و نشانه هایی که از طرف او می بینید، باشد و سعی کنید قبل از اینکه شروع به گریه و بی قراری کند، او را از زمین بلند کنید.
.
۲- آیا این گفته حقیقت دارد که گوش دادن به موسیقی کلاسیک باعث باهوش شدن نوزادان می شود؟
گوش دادن به موسیقی ممکن است یک راه لذت بخش برای شما و کودکتان باشد. اما هیچ پژوهشی ثابت نکرده است که موسیقی کلاسیک باعث باهوش تر شدن نوزادان می شود.
.
۳- آیا این حقیقت دارد که نوزادان تازه متولد شده، نگاه کردن به شکل های هندسی سیاه و سفید را بیشتر ترجیح می دهند ؟
بله. با اینکه نوزادان تازه متولد شده کور رنگ نیستند ، اما از آنجایی که تماشای شکل هایی با کنتراست بالا (سیاه و سفید) برای آنها راحتتر است ، بیشتر تمایل به دیدن چنین اشکالی در محیط شان دارند.
.
۴- آیا نوزاد من، برای بازی با کودکان هم سن خودش یا بزرگتر آمادگی لازم را دارد؟
کودکان در ابتدا بازی های مستقل دارند یعنی با یک توپ یا وسیله ای دیگر شروع به بازی می کنند. بعد از این مرحله بازی های موازی کودکان شروع می شود.یعنی در کنار کودکان دیگر اما به تنهایی مشغول بازی می شوند.مثل دو کودکی که در کنار هم نشسته اند ولی هر کدام جداگانه مشغول بازی با لگوهای رنگی هستند. و سپس مرحله بازی های اجتماعی یا اشتراکی با کودکان دیگر فرا می رسد.
.
۵- چه موقع می توانم تاب بازی کردن را به کودکم آموزش بدهم ؟
تاب بازی کردن یک مهارت پیچیده ی حرکتی است. که برخی کودکان این هماهنگی را در سن ۳ سالگی به دست می آورند و برای برخی دیگر حدود سن ۴ سالگی یا بالاتر. اما قبل از اینکه کودکتان را در یک تاب ایمن قرار دهید مطمئن شوید که او در این حالت شاد و راحت است، چرا که هیچ عجله ای برای این آموزش لازم نیست . بیشتر به عکس العمل کودکتان توجه کنید و هر لحظه که متوجه ترس و یا گریه ای از طرف او شدید، برای توقف آماده باشید. هنگامی که احساس کردید کودکتان آماده ی آموزش است ، ابتدا او را به آرامی هل دهید و سپس به او بگویید در زمان عقب رفتن ، پایش را خم کند و در زمان جلو آمدن پایش را صاف کند. همراه با تاب خوردن او “خم و صاف ” را برایش تکرار کنید.
.
۶- چه موقع نوزاد من می تواند در کلاس های بازی و حرکت شرکت کند؟
زمانی که نوزاد شما شروع به خزیدن می کند (بین ۶ تا ۱۰ ماهگی)، می توانید از کلاس هایی که به منظور تقویت مهارت های حرکتی کودکان در نظر گرفته شده است،استفاده کنید. این کلاس ها شامل وسایلی همچون توپ های بزرگ،سرسره های کوچک و سطوح شیب دار نرمی می باشند. البته فراموش نکنید که حضور شما در این کلاس ها در کنار کودکتان نیاز است . اگر نوزادتان زیر ۶ ماه است شما ممکن است بتوانید کلاس هایی که مربوط به گروه های بازی والدین و کودک می باشد پیدا کنید ، اما خود شما بیشتر از کودکتان از این کلاس ها سود خواهید برد. و این کلاس ها راه های اولیه برای ارتباط با سایر والدین و گسترش اطلاعاتتان می باشد. همین طور برای کلاس های ژیمناستیک تا ۳ سالگی کودکتان صبر کنید. چرا که بیشتر کودکان تا ۳ سالگی توانایی دنبال کردن دستورالعمل های مربی را نخواهند داشت.
۷- چه موقع نوزاد من می تواند یک پازل یک تکه ساده را انجام دهد؟ 
زمانی که نوزاد بین سنین ۱۶ تا ۱۸ ماهگی ،سعی در قرار دادن چیزها کنار یکدیگر می کند، در حال رشد مهارت های لازم برای چیدن یک پازل ساده یک تکه است. بیشتر کودکان تا ۳۶ ماهگی توانایی چیدن پازل های با تکه های زیاد را ندارند. این کار نیاز به مهارت های شناختی و حوصله زیادتر دارد که حداقل تا ۳ سالگی و حتی بیشتر به طول می انجامد. و تا قبل از آن نیاز به کمک و همراهی شما دارند. اما کودک شما می تواند با اسباب بازی های پازل مانند شروع به تمرین کند. نوزادان بین سنین ۱۰ تا ۱۲ ماهگی عاشق قرار دادن اقلام کوچک در ظروف بزرگتر هستند. اسباب بازی هایی مانند جعبه ی کلاسیکی که حاوی سوراخ هایی است که شکل های مختلف در آن جای می گیرد، یکی از اسباب بازی های مفید برای رشد مهارت های حرکتی و حل مساله در کودکان می باشد. کودکان در ابتدا می توانند شکل های گرد را در سوراخ قرار دهند و سپس شکل های مربع و مثلث. به تدریج که کودکان بزرگتر می شوند از طریق بازی با پازل ها می توانند مهارت های ظریف دستی و انگشتان و مچ دست را تقویت نمایند.علاوه بر این پازل ها دقت و تمرکز و صبر کودکان را تقویت می کنند.
.
۸- چه موقع کودک من می تواند تاب بازی کند؟
زمانی که نوزاد می تواند بنشیند و کنترل سرش را داشته باشد تقریبا زمانی است که می تواند روی یک تاپ کودک به آرامی تکان بخورد.به نظر می رسد بیشتر نوزادان در ۸ یا ۹ ماهگی و برای بعضی دیگر حدود یک سالگی ،زمانی است که از تاب خوردن لذت می برند. اگر نوزاد شما به اندازه ای بزرگ شده است که بتواند روی تاب بنشیند و خودش را راست نگه دارد ،زمان آن است که تاب خوردن را برای او امتحان کنید و توجه کنید که چگونه پاسخ می دهد. اگر گریه کرد یا احساس کردید لذت نمی برد او را تحت فشار نگذارید. او را بیرون بیاورید و دوباره یک روز دیگر امتحان کنید. می توانید در ابتدا نوزادتان را در آغوش بگیرید و همراه با او روی تاب بزرگتری بنشینید تا کودک با حس تاب خوردن سازگار شود.
.
۹٫ چه موقع کودکم را می توانم به تئاتر یا سینما ببرم؟
اگر کودک شما ۳ ساله است و به صورت روزانه در جلوی تلویزیون می نشیند و برنامه هایش را تماشا می کند ،شاید بتوان اولین تجربه ی سینما و تئاتر را با او داشت.اما یادتان باشد کنار آمدن با آن پرده بزرگ سینما و تماشا کردن در تاریکی ممکن است کمی برای کودکتان سخت باشد .کودکان ۵ یا ۶ سال معمولا با این موضوع راحتتر کنار می آیند.فیلم ها و تئاتر هایی که کاراکترهای معروف و محبوب کودکتان در آن باشد برای اولین تجربه با این فضاها خوشایند تر است.
.
۱۰٫چه موقع کودک من می تواند شن بازی (sand box) کند؟
معمولا کودکان بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی آمادگی شن بازی را پیدا می کنند.و از پر و خالی کردن ظرف های حاوی شن لذت می برند. این بازی برای رشد مهارت های دستی کودک مفید است.کودکان به زودی یاد می گیرند که شن را نخورند ، اما دقت کنید که اگر کودک اقدامی در این مورد داشت با جمله ی “ما غذا را در دهانمان می گذاریم ونه شن را” او را منع کنید.اگر کودکتان اشیا را به دهان خود می برد در هنگام شن بازی همواره همراه و در کنار او باشید .
.
۱۱٫ چه موقع کودک من می تواند با لگو (بلوک های خانه سازی) بازی کند؟
نوزادان در حدود ۶ ماهگی لگوها را می توانند بردارند، امتحان کنند و به سمت دهانشان ببرند.اما در حدود ۱۲ ماهگی می توانند یک لگو را بر بالای دیگری بگذارند.اینکه بتوانند ساختارهایی با این لگوها درست کنند کار پیچیده تری است و نیاز به رشد بدن و مغزشان دارد.بازی با لگوها یک راه عالی برای ایجاد خلاقیت ، سازماندهی ،تعادل و ایجاد هماهنگی بین حرکات چشم و دست می باشد. هنگامی که کودکتان برای اولین باردر ارتباط با لگوها قرار می گیرد بازی های جالبی مثل انداختن لگوها در یک کاسه ی پلاستیکی و برعکس بیرون آوردن آنها از کاسه را به کودکتان نشان دهید. به تدریج که بزرگتر می شود ، روی هم قرار دادن لگوها و ساختن برج را به او نشان دهید. در حدود ۱۸ ماهگی شروع می کند به توجه به شباهت ها و تفاوت ها در رنگ ،سایز و بافت لگوها و از این طریق لگوها می توانند یک وسیله ی کارآمد برای تقویت ذهن کودکتان باشند.
.
۱۲٫ چه موقع کودک من می تواند با خمیر یا گل رس بازی کند؟
در حدود ۱۸ ماهگی به بعد کودکان ترجیح می دهند با خمیر یا گل رس، بیشتر بازی کنند تا آن را به دهان ببرند. علاوه بر خاصیت سرگرمی خمیر ، این بازی می تواند در رشد قدرت، مهارت های حرکتی دست و انگشتان و تحریک قوه تخیل کودک نقش داشته باشد. برای شروع از خمیرهای نرم استفاده کنید و بعد با خمیر گل رس. در ابتدا کودکان از فشردن خمیر بین انگشتانشان لذت می برند. اما کارهایی مثل لوله کردن خمیر یا گرد کردن آن ،نیاز به کسب مهارت های پیچیده تری در کودک دارد. دقت کنید که خمیرها غیر سمی و مناسب برای بازی کودکان باشند. در هر حال به دهان بردن این خمیرهای رنگی حتی برای کودکان بزرگتر نیز تحریک کننده است. پس در هنگام بازی ، همراه با کودک و مواظب او باشید. اما اگر احساس می کنید که کودک هنوز در مرحله ی دهانی است و دوست دارد هر چیزی را به دهان ببرد،شاید برای معرفی خمیر به کودک هنوز زود است و تا ماه های آینده نیاز به منتظر ماندن دارید.
.
۱۳٫ چه موقع کودک من می تواند با کودکان دیگر بازی کند ؟
دیدن کودکان دیگر معمولا برای کودک شما جذاب است. اما تا قبل از ۱۲ ماهگی راه کشف و شناخت کودک دیگر مانند همان راهی است که کودک به کشف و شناخت یک اسباب بازی اقدام می کند نه چیزی بیشتر. بین ۱ تا ۲ سالگی کودکان بازی های موازی دارند، یعنی در کنار کودکان دیگر ونه با انها ،بازی می کنند. تا دو سالگی کودک نمی تواند بازی های جمعی تر مثل خانه بازی در کنار کودکان دیگر را داشته باشد. و تا ۳ سالگی هم نباید از کودک انتظار داشته باشید که فهم درستی از به اشتراک گذاشتن اسباب بازی ها و مسایلی از این دست را داشته باشد. کودکان ۲ ساله، ۳ ساله بهتر است قرارهای بازی با یک یا دو کودک دیگر را داشته باشند تا گروه های بزرگتر.
.
۱۴٫ از چه زمانی کلاس های موسیقی را برای کودکم می توانم شروع کنم ؟
در حدود ۱۸ ماهگی ، کودکان از حرکات ریتمیک لذت می برند و با ضربه زدن به طبل های کوچک یا سایر وسایل و تکان دادن زنگوله اولین نت های موسیقی خود را می سازند. گفته می شود زمانی که کودک می تواند پازل ها را کنار هم بچیند یا بتواند برای حداقل ۱۵ دقیقه به یک داستان گوش دهد، شاید از تمرکز کافی برای شروع درس های موسیقی برخوردار شده باشد. به هر حال بهتر است برای آموزش رسمی ساز های موسیقی حداقل تا سه سالگی کودک منتظر بمانید، یعنی زمانی که مدارهای سیستم عصبی برای آموزش موسیقی شروع به رشد می کنند. بعضی برنامه های آموزش موسیقی مثل متد سوزوکی (Suzuki method ) در حدود سه سالگی شروع به آموزش دسته ای از سازها از فلوت تا ویولون می کنند. البته نیاز است شما نیز همپای کودکتان در کلاس ها شرکت کنید و حتی شاید لازم باشد خودتان نیز شروع به یادگیری یک ساز کنید.
.
۱۵٫ چه زمانی کودک من می تواند در کلاس های رقص و حرکات موزون شرکت کند؟
کودکان در حدود ۱۸ ماهگی از رقصیدن با موسیقی لذت می برند. اما این به این معنا نیست که کودک در این سن می تواند کلاس هاس رقص رسمی را شروع کند چون در این سن توانایی دنبال کردن دستورالعمل ها را ندارد. بیشتر کلاس های حرکات موزون و رقص مثل باله برای کودکان ۳ یا ۴ سال به بعد مفید می باشد. زمانی که کودک بتواند برای ۳۰ دقیقه تمرکز کند و دستورالعمل ها را دنبال کند.
.
۱۶٫ چه زمانی کودک من می تواند صفحات یک کتاب را ورق بزند؟
حول و حوش ۹ تا ۱۲ ماهگی احتمالا کودک می تواند یک کتاب مقوایی را باز کند و یا حتی چند صفحه از آن را همزمان ورق بزند(اگرچه در این سن شاید هنوز حوصله ی اینکه مدتی بنشیند تا برایش کتاب بخوانید را نداشته باشد).برای ورق زدن کتاب های کاغذی معمولی نیاز است که حرکات گاز انبری انگشتان کودک رشد کافی را به دست آورد یعنی تا حدود ۲ سالگی باید منتظر بمانید.(منظور از حرکات گاز انبری : استفاده از شست و انگشت سبابه برای نگه داشتن اشیا کوچک می باشد). انواع کتاب های مقوایی را در اختیار کودکتان قرار دهید تا عشق به کتاب را کشف کند،حتی ممکن است گوشه های کتاب را بجود پس تعجب نکنید این یک راه ارتباطی برای شناخت بهتر است.
.
۱۷٫ چه زمانی نوزادان از بازی های گروهی سود می برند؟
نوزادان ممکن است به تماشا کردن نوزادان دیگر یا لمس کردن آنها و ایجاد تماس بدنی با آنها علاقمند باشند. اما درگیر بازی های پایدار با نوزادان دیگر نمی شوند.نوزاد شما ممکن است از اینکه کودکان دیگر در اطرافش باشند به وجد بیاید ولی در واقع کسی نمی داند که این تحریک تفاوتی در رشد او ایجاد می کند یا خیر. اما کودکان بزرگتر (سنین ۲ تا ۳ سالگی) از بازی در کنار هم سن و سالهایشان سود خواهند برند و از این طریق مهارت های اجتماعی خود را رشد خواهند داد. با این وجود کودکان خجالتی که در هنگام بازی های گروهی دست پاچه و نگران می شوند نیاز به حمایت بیشتری دارند تا آرام آرام و با سرعت مخصوص به خود با موضوع کنار بیایند.
.
۱۸٫چه زمانی کودک من می تواند رنگ ها را یاد بگیرد؟
خیلی قبل تر از اینکه کودک بتواند رنگها را نام ببرد، در حدود ۱۸ ماهگی می تواند تفاوت در رنگ ها را تشخیص دهد و در همین سن و سال به شباهت ها و تفاوت ها در شکل ، سایز و بافت اشیا توجه می کند. اما بیشتر بچه ها تا ۳ سالگی می توانند حداقل یک رنگ را نام ببرند. شما می توانید از طریق اشاره کردن به رنگ ها و نام بردن اسم آنها کم کم کودکتان را با رنگ ها آشنا کنید.در این زمینه می توانید از کتاب های رنگ و شکل استفاده کنید. در ابتدا فقط از کودکتان بخواهید یک توپ قرمز را نشانتان دهد.(غیر کلامی) و بعد کم کم از او بپرسید این توپ چه رنگی است؟ (کلامی)، اگر اشتباه گفت او را مستقیما تصحیح نکنید و یا وانمود نکنید که درست گفته است ، فقط با لحن صدای شوق انگیز نام درست رنگ را تکرار کنید.
.
۱۹٫ چرا قایم باشک بازی یک سرگرمی جذاب برای کودکم است؟
زیرا کودک شما را با یک مفهوم از دنیای طبیعی آشنا می کند.این واقعیت که اشیا وجود دارند حتی اگر دیده نشوند.اگر یک شی را زیر یک پارچه در جلوی چشم یک نوزاد ۷ ماهه پنهان کنید ، دیگر دنبالش نمی گردد. اما در حدود ۸ تا ۱۲ ماهگی کودک کم کم به مفهومی به نام ” ثبات شی ” دست می یابد، یعنی ایندفعه اگر همان کار قبلی را تکرار کنید حالا به دنبال آن شی می گردد و متوجه می شود حتی با وجود آنکه آن شی از دید او پنهان است اما همچنان در زیر پارچه وجود دارد.و این دست یافتن به یک مرحله شناختی مهم برای ذهن کودک است.
منبع : بی بی سنتر
مترجم: سایت کودک فردا
مادران و پدران عزیز لطفا تجربیات خود را در مورد این موضوعات با سایر والدین در پایین همین صفحه (دیدگاه ) در میان بگذارید.