اختلال بیش فعالی در کودکان چیست ؟
بیش فعالی جدیدترین برداشت از تشخیص وضعیتی است که در سال ۱۹۰۲ برای اولین بار با عنوان فقدان توجه و پرتحرکی با منشا زیست شناختی از سوی جرج استیل پزشک انگلیسی مطرح شد و از آن زمان تا کنون تغییرات زیادی در آن به وجود آمده است.
امروزه ویژگی های اصلی تشخیصی در این اختلال عبارتند از :فقدان توجه، بیش فعالی، تکانه ای عمل کردن(تکانشوری).
براساس معیارهای تشخیصی انجمن روانپزشکی امریکا برای شناسایی و تعریف دقیق تر می توان گفت،کودکی که بعضی از خصوصیات های رفتاری زیر را از خود نشان بدهد،دارای این مشکل است :
کم توجهی
- اغلب در توجه دقیق به جزییات موفق نیست و در مدرسه،در کار یا در سایر فعالیت ها مرتکب اشتباهاتی می شود که ناشی از کم دقتی است.
- اغلب در حفظ توجه بر تکالیف یا در بازی مشکل دارد.
- حواسش به راحتی پرت می شود.
- وقتی با او صحبت می شود،به نظر می رسد گوش نمی دهد.
- اغلب از دستورالعمل ها پیروی نمی کند و در تمام کردن تکالیف مدرسه،کارهای عادی روزانه یا وظایف شخصی موفق نیست(این امر ناشی از نافرمانی یا درک نکردن دستورالعمل ها نیست).
- اغلب در سازمان دادن و مرتب کردن کارها و فعالیت ها دچار مشکل می شود.
- اغلب از به عهده گرفتن تکالیفی که به کوشش ذهنی ممتد نیاز دارد،اجتناب می کند.
- اغلب چیزهایی مثل اسباب بازی،تکلیف مدرسه،مداد،کتاب را گم می کند یا جا می گذارد.
- اغلب فعالیت های روزمره را فراموش می کند.
بیش فعالی/تکانشوری
(۱) بیش فعالی
- اغلب دست ها و پاهای خود را تکان می دهد،یا در صندلی وول می خورد.
- در کلاس درس یا موقعیت های دیگر که لازم است برای مدتی بنشیند،صندلی خود را ترک می کند.
- اغلب در موقعیت هایی که می بایست آرام باشد،به طور افراطی می دود یا از چیزی بالا می رود.
- اغلب در بازی یا تفریحاتی که لازم است آرام باشد،دشواری دارد.
- اغلب در حال تحرک است و طوری عمل می کند که گویی موتوری در حال حرکت است.
- اغلب زیاد حرف می زند.
(۲) تکانشوری
- اغلب پیش از آنکه پرسش ها کامل شود،جواب می دهد.
- اغلب انتظار کشیدن برایش سخت و مشکل است.
- اغلب سخنان دیگران را قطع می کند یا بدون دعوت وارد گفت و گو یا بازی دیگران می شود.
توجه : اینها ویژگی های کلی برای تشخیص هستند و باید توسط متخصص از نظر مکانی،زمانی و سایر شرایط بررسی دقیقی صورت گیرد تا بتوان به یک نتیجه گیری درست دست یافت و درمان صورت گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با متخصصان کودک با شماره ۹۰۹۲۳۰۱۶۹۳ تماس حاصل فرمایید.
درمان بیش فعالی در کودکان
نکات زیر به شما و کودکتان کمک خواهد کرد تا با مسایل و مشکلات ناشی از بیش فعالی راحتتر کنار بیایید :
- برای کودک برنامه ریزی کنید.کودک مبتلا به این اختلال در محدوده ی قوانین بهترین عملکرد را دارد. برای هر روز از قبل برنامه ریزی کنید و این برنامه را در جایی که کودک بتواند ببیند آویزان کنید. هرچه این برنامه دقیق تر باشد،محدودیت های بیشتری برای کودک ایجاد می کند تا بهتر رفتارش را کنترل کند.
- محیط را ساده کنید. در محیط شلوغ،کودک شما به راحتی تمرکزش را از دست می دهد و تحریک پذیر می شود،بنابراین بهتر است در هر زمان،فقط یک کار را انجام دهد.برای مثال،اگر می خواهید که صبحانه اش را بخورد،تلویزیون را خاموش کنید و با او حرف نزنید و به طور کلی سرو صدای خانه را کم کنید.
- به کودک بیاموزید تماس چشمی با افراد برقرار کند.وجه مشترک این گونه کودکان این است که نمی توانند برای مدت طولانی به کسی که در حال صحبت است نگاه کنند.از این بازی استفاده کنید تا مهارت تماس چشمی را در کودک ایجاد کنید : بازی “نگاهتو برنگردون”، بدین ترتیب است که شما و کودکتان به چشمان یکدیگر خیره شوید.هر کس زودتر خسته شد و نگاهش را برگرداند بازنده است.زمان خیره شدن را ثبت کنید و هر بار که کودک بتواند نگاهش را بیشتر ثابت نگه دارد،او را تحسین کنید.
- از یک ساعت زنگدار استفاده کنید. از این وسیله برای افزایش مدت زمانی که کودک می تواند آرام بنشیند استفاده کنید.از کودک بخواهید بکوشد تا ساعت را شکست دهد. اگر می خواهد تکلیف مدرسه اش را در زمان کوتاهتری تمام کند،از او بخواهید یک هدف زمانی تعیین کند.برای نمونه: “این درس را در ظرف ۵ دقیقه خواهم خواند” سپس به او بگویید ساعت را روی ۵ دقیقه تنظیم و خودش را ملزم کند که ۵ دقیقه بنشیند و آن درس را تمام کند.هر بار که موفق به انجام این کار شد،می تواند یک مرحله جلوتر برود و هدف بعدی اش را تعیین کند و بدین ترتیب،زمان درس خواندن و یا انجام تکالیفش را افزایش دهد.در هر مرحله او را تشویق نمایید.
- تسلط بر خود را به کودک بیاموزید. به کودک بیاموزید که رفتارش را با گفتار شفاهی کنترل کند. مثلا وقتی او همراه شماست شروع به انجام کاری بکنید و مدام با خود با صدای بلند چنین حرف بزنید : ” باید حواسم به کاری که دارم می کنم جمع باشه.” به این ترتیب به کودک بیاموزید که هرگاه در حال انجام کاری است که نیاز به دقت یا کنترل دقیق رفتار دارد،مثل شما عمل کند.به طوری که ابتدا با صدای بلند با خودش صحبت کند و سپس آرام و بی صدا.
- به یک گروه حمایتی بپیوندید. متخصص با شما و اعضای خانواده صحبت خواهد کرد تا هر چه سریع تر به موفقیت های معقول در رویارویی با مسایل زندگی روزانه دست یابید.و از دیگر تکنیک های برخورد با کودک بیش فعال مثل بازی درمانی و… بهره ببرید.
خواندنی های بیشتر در این مورد :