بد غذایی در کودکان

مژگان کریمی/«میزگرد سلامت» درباره کودک ۲۰ ماهه?ای که جز شیر مادر هیچ غذایی نمی?خورد با حضور دکتر سوسن پارسای دکترای بهداشت و تغذیه، دکتر فاطمه فرهمند فوق‌تخصص گوارش اطفال، دکتر میترا حکیم شوشتری و دکتر فریبا عربگل روانپزشکان کودک و نوجوان و دکتر محمدحسین صالحی‌سورمقی متخصص فارماکوگنوزی
بچه ام اصلا غذا نمی خورد، دکتر!


نگرانی و اضطراب از چهره مامان نیکی کاملا مشخص بود. آنقدر که وقتی در کنارش نشستم، تا حال خودش و دختر کوچکش را پرسیدم، شروع کرد به شکایت و گریه‌اش گرفت. مامان نیکی نه از بدغذایی کودکش شکایت داشت و نه از بازیگوشی او. او نگران کاهش وزن دو کیلویی دخترش بود…

 نیکی نه بدغذا بود و نه بدقلق، فقط اصلا غذا نمی‌خورد. هیچی! حتی چیزهایی که بچه‌ها در این سنین معمولا دوست دارند. ظاهرا هیچ ترفندی هم کارگشا نبوده و همین‌چیزها مامان نیکی را نگران کرده بود.

وزن هنگام تولد نیکی ۲۰ ماهه، کاملا طبیعی و در حدود ۳۹۰۰ گرم بوده است. تا ۶ ماه منحصرا شیر مادر خورده و بعد از ۶ ماهگی هم طبق توصیه ‌پزشکان، با حریره‌بادام و فرنی و لعاب برنج تغذیه تکمیلی را برایش آغاز کرده‌اند. کم‌کم هم میوه‌ها و انواع سوپ‌های مقوی و مغذی با گوشت بدون چربی گوسفند و مرغ و قلم و… به برنامه غذایی‌اش اضافه شده است. نیکی هیچ‌وقت بیش از یک کاسه ماست‌خوری غذا نمی‌خورده اما حالا اصلا غذا نمی‌خورد؛ فقط شیر مادر و آب! حدود ۲ کیلوگرم وزن کم کرده و البته مشکل خاصی هم ندارد. بازی می‌کند و شیطنت‌های مخصوص سنش را دارد. مادر او هر روشی که می‌دانسته و هر کاری که دیگران به او توصیه کرده‌اند برای غذا خوردن دخترش به کار برده، اما ظاهرا فایده‌ای نداشته است. بعد فکر کرده که شاید نیکی دچار عفونت ادراری شده باشد اما با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های مختلف، مشخص می‌شود که این احتمال هم درست نیست. مامان نیکی با چند پزشک هم مشورت کرده و بعضی‌ها این امر را طبیعی و دوره‌ای دانسته و برخی دیگر مکمل‌هایی مثل آهن و کلسیم و مولتی‌ویتامین و اشتهاآور برایش تجویز کرده‌اند. البته بزرگترهای خانواده هم بعضی داروهای گیاهی را پیشنهاد داده‌اند و معتقدند بچه رودل کرده است که همه اینها نگرانی مادر را دوچندان ساخته است. نیکی کوچولو و بچه?های مانند او که کم هم نیستند موضوع این هفته «میزگرد سلامت» هستند. این شما و این هم نظر کارشناسان پرونده این هفته.

نگاه اول

دکتر سوسن پارسای دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی معتقد است

سوژه «میزگرد سلامت» جزو بچه?های «سخت» است

بـچـه?هـا سـه جـورنـد: آسـان، مـتـوسـط و سـخـت

غذا نخوردن کودک مشکل بسیاری از مادرانی است که کودکشان به ۶ ماهگی می‌رسد. بچه?ها معمولا از ۶ ماهگی به بعد تا نزدیک ۱۱ ماهگی پس از اینکه به غذا می‌افتند، دچار بی‌اشتهایی فیزیولوژیک می‌شوند و مادران سعی می‌کنند با زور و اجبار به آنها غذا بدهند و این خود مساله را بدتر می‌کند. باید نکاتی را به این مادر و دیگر مادران گوشزد کنیم:

بچه‌ها از بین ۱۶ تا ۲۱ و ۲۲ ماهگی حالت دلبستگی شدیدی به مادر پیدا می‌کنند. آنها احساس می‌کنند ممکن است مادر از کنارشان برود و تماس با بدن او را بیشتر از هر چیز دیگری می‌خواهند. تنها زمانی که مادر این تماس وجود دارد، زمانی است که به کودک شیر می‌دهد. بنابراین اگر موقع غذا دادن هم همان تماس با کودک برقرار شود و وقتی که مادر می‌خواهد به او غذا دهد همان حالت و وضعیت بغل کردن و در آغوش گرفتن وجود داشته باشد، شاید غذا دادن به او راحت‌تر شود. باید توجه کرد که مادر نباید روبروی بچه بنشیند یا او را روی صندلی مخصوص غذا بگذارد. بهتر است او را در بغل خود بگیرد و شروع به غذادادن کند. حتی یک قاشق مرباخوری کوچک کافی است. دادن حجم زیاد و با زور و تحکم مساله را بدتر می‌کند. حتی گاهی لازم است که بعد از یک ساعت یا ۲ ساعت بعد دوباره‌ تماس پوستی با کودک برقرار کند و به او یک قاشق دیگر غذا دهد. مادر باید آرام‌آرام غذا دادن را شروع کند، او را با غذا آشنا کند، حتی اگر تف کرد یا هر عکس‌العمل دیگر نشان داد بهتر است به آن توجه نکند. اگر مادر اخم کند و ناراحت شود، کودک احساس می‌کند که با این کار موفق می‌شود.

مساله دیگر اینکه در بچه‌هایی که اصلا چیزی نمی‌خورند باید سعی ‌کنیم در سال دوم تغذیه شب شیر مادر را با فاصله بیشتری به او دهیم، مثلا اگر ساعت ۱۲ شب به او شیر می‌دادیم، تا ۴ صبح شیر ندهیم، ۴ و ۵ صبح دوباره به او شیر دهیم و بعد از آن، دیگر به او شیر ندهیم تا اگر بیدار شد گرسنه باشد و صبحانه بخورد. بهتر است غذای کوچکی در دهان کودک بگذاریم تا احساس کند که این صبحانه است و سپس به او شیر بدهیم. مادری که تا صبح پستان‌هایش را در دهان کودک می‌گذارد و او شیر می‌مکد و به خصوص او را کنار خودش می‌خواباند و در آغوش دارد، دیر‌تر و سخت‌تر غذایی به غیر از شیر را می‌پذیرد. اما بعد از ۱۶ و ۱۷ ماهگی باید شیر شب را از کودک گرفت تا او راحت‌تر صبحانه بخورد. کودکی که توسط مادربزر گ نگهداری می‌شود، شرایطش متفاوت است. چیزی که مادربزر گ‌ها به عنوان غذا قبول دارند یک کاسه سوپ است. در صورتی که در این سن کودک ممکن است در هر وعده به اندازه یک‌چهارم استکان بیشتر غذا نخورد.

از طرفی وقتی مادر شاغل است به محض اینکه وارد خانه می‌شود اولین سوالی که می‌پرسد این خواهد بود «بچه‌ام غذا خورد؟» این تنها سوال مادران شاغلی که فرزندشان را مادرشان نگهداری می‌کند نیست. حتی مادرانی که کودکشان را از مهد تحویل می‌گیرند هم به جای اینکه بپرسند بازی کردی؟ چه کارهای دیگری انجام دادی؟ نقاشی کشیدی؟ فورا در مورد غذا خوردن از او سوال می‌کنند. حال آنکه این اصلا صحیح نیست. مادر باید با آرامش و آرام‌آرام از کارهای روزمره کودک سوال کند و در آخر از غذایش بپرسد. به هر حال در خانه مشخص می‌شود که آیا کودک گرسنه است یا نه. اگر گرسنه باشد، غذا می‌خورد. مشکل اینجاست که ما خیلی نامناسب با بچه‌ها برخورد می‌کنیم و در واقع نمی‌دانیم که چگونه والدی باشیم. باید دانست ۱۰ تا ۱۴ درصد از بچه‌ها بسیار سخت هستند، روش نگهداری این بچه‌ها که به آنها بچه‌های نق‌نقو هم می‌گویند با دیگران متفاوت است. عده‌ای از بچه‌ها، بچه‌های ساده و راحتی هستند و برخی هم بچه‌های متوسطی هستند. دانستن این نوع تقسیم‌بندی در شیوه برخورد با آنها بسیار موثر است اما متاسفانه بسیاری از متخصصان اطفال هم این تقسیم‌بندی را نمی‌دانند. اگر کودک مدت طولانی‌تری زیر پستان باشد و بعد غذایی به او داده نشود و حدود ۳ تا ۴ ساعت بعد به او غذا داده شود و دوباره شیر مادر به او داده شود، شاید در تغذیه بهتر کودک موثرتر باشد.

در مورد این مساله که در این سن شیر مادر برای کودک به اندازه هست یا خیر باید گفت شیر مادر از نظر انرژی کافی است و ویتامین‌هایی از جمله ویتامین A و پروتئین که برای مغز لازم است را تامین می‌کند اما اگر وزن نمی‌گیرد یا اگر وزن کم کرده، شیر مادر از نظر انرژی برایش کافی نیست. باید مادر را تشویق کرد که یا فقط به او شیر دهد یا اینکه باید فاصله شیر را بیشتر کرد و اگر وزن‌اش کم است، توصیه می‌شود شیر پاستوریزه و ماست را هم با همان وضعیتی که هنگام شیردادن از پستان با کودک دارد رعایت کرده و این مواد را به او بدهد.

بهتر است مادر با شیر پاستوریزه فرنی‌ای با طعم وانیل درست کند و با قاشق به کودک بدهد و هرگز شیشه و پستانک به کودک ندهد! چون بعدا هم باید کودک را از شیر خودش بگیرد و هم از شیشه و پستانک و این کار را سخت‌تر می‌کند. در مورد از شیرگرفتن هم باید گفت که از شیر گرفتن کودک با این شرایط و در این سن خیلی زود است و برای کودکی که این همه دلبسته مادر است درست نیست. از شیر گرفتن کودک ممکن است از نظر روانی به کودک آسیب برساند. شاغل بودن مادر هم مطمئنا روی این بدغذایی و غذا نخوردن او تاثیر دارد. چرا که وقتی صبح از خانه بیرون می‌رود عصبانی است و اوقاتش تلخ است، بعد ازظهر هم خسته است. از طرفی اگر مادر حمایت کسی را هم نداشته باشد، مادر را عصبی می‌کند و کودک را لجباز.

نکته دیگر در مورد شیر خشک و ترنجبین است. قبلا رسم بود روزهای اول پس از تولد برای اینکه مکونیوم یا همان اولین مدفوع کودک به راحتی دفع شود، به او کره و بارهنگ یا شیر خشت یا ترنجبین می‌دادند. امروزه با افزایش اطلاعات مادران، آنها می‌دانند که دادن شیر مادر مخصوصا آغوز به راحتی می‌تواند سبب دفع اولین مدفوع شود و نیازی به دادن این مواد نیست. اما در بچه‌ بزرگ‌تر که یبوست دارد باید دنبال دلیل آن گشت، دادن برخی داروهای گیاهی نباید خودسرانه باشد و بهتر است مشکل کودک با نظر پزشک برطرف شود.

نکته دیگر در مورد شربت‌های اشتها‌‌آور است. طبق دستورالعمل انجمن تغذیه کودک، تا سن ۲ سالگی به غیر از شربت‌ها و قطره‌های مجاز مثل A، D و آهن نیازی به دادن مولتی ویتامین‌ها و اشتها‌آورها نیست مگر اینکه پزشک بر اساس معاینه کودک و شرایط خاص او تشخیص دهد که او نیاز به مکمل دیگری هم دارد. بسیاری از شربت‌های اشتها‌‌آوری که خواب‌آور هم هستند، می‌توانند روی قد کودک تاثیر بگذارند. اگر بچه‌ای بی‌قرار است یا اگر شب تا صبح نمی‌خوابد و خیلی مضطرب است با دستورالعمل خاص و فردی می‌توان شربت اشتها‌‌آور را با چند قطره شروع کرد و زمان مناسبی هم آن را پایان داد. مشکل دادن این شربت‌های اشتها‌‌آور این است که وقتی شروع می‌شود و یک‌باره قطع می‌شود، دوباره کودک شدیدتر از پیش بی‌اشتها می‌شود.

نگاه دوم

بیماری?هایی که کودک را بی?اشتها می?کنند

دکتر فاطمه فرهمند / فوق‌تخصص گوارش اطفال و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

بچه‌ها از سنین ۱ تا ۲ سالگی دچار بدغذایی می‌شوند و این نگران‌کننده نیست. این موضوع می‌تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. از سنین بعد از ۶ ماهگی، اگر کودکی تغذیه تکمیلی را نپذیرفت به دلیل آن است که با بو و مزه برخی غذاها آشنا نیست. این وضعیت طبیعی است. به‌تدریج که کودک با این غذا آشنا شود حتما آن را خواهد پذیرفت. اگر در این زمان وزن‌گیری خوب باشد اما کودک تمایل چندانی به خوردن نداشته باشد، مشکلی ایجاد نمی‌شود.

اما گاهی تکامل وزنی کودک با تاخیر انجام می‌شود و منحنی رشد او افت می‌کند. در این صورت باید علتی برای این افت رشد جستجو و کودک را از نظر ابتلا به عفونت‌های ادراری، اختلالات گوارشی و ریفلاکس معده به مری بررسی کرد. آزمایش خون و بررسی و کشت ادرار اولین کاری است که معمولا برای تشخیص علت بی‌اشتهایی انجام می‌شود.

اگر کودک ۱ تا ۲ ساله فقط شیرمادر می‌خورد و وزن‌گیری خوبی دارد و منحنی رشد او در حد طبیعی است، بهتر است در حد تمایل به او غذا بدهیم و اصراری بر زیاد غذاخوردن او نداشته باشیم، اما اگر وزن‌گیری دچار مشکل است، باید به عوامل زیادی توجه داشت.

اول اینکه کودک مشکل جسمانی نداشته باشد و دچار عفونت ادراری، کم‌خونی، ریفلاکس و یبوست نباشد. اگر بچه‌ای غذا نمی‌خورد و وزن کم کرده است، این موضوع باید جدی گرفته شده و بررسی شود.

مصرف خودسرانه داروهای گیاهی و خوددرمانی بدون مشورت با پزشک در درمان و بهبود اشتهای کودک تاثیری ندارد، اما اگر کودک هیچ مشکل جسمانی‌ای نداشت و باز هم تمایلی به غذا نداشت، برای غذا دادن به او می‌توان شیوه‌های متعددی را امتحان کرد. مثلا در حضور دیگران به آنها غذا داد یا هنگام تماشای تلویزیون. می‌توانید او را به پارک ببرید و آنجا به او غذا بدهید. البته باز هم نباید به زور و اجبار متوسل شد. گاهی تزئین غذا و شکل‌ دادن به آن نیز موثر است. این کودکان، کودک سخت محسوب می‌شوند.

در برخی موارد کودک غذاهای سفت و جامد را نمی‌خورد و بلافاصله پس از خوردن این غذاها دچار استفراغ می‌شود. در این موارد باید به مشکل ریفلاکس فکر کرد و بررسی‌های لازم را انجام داد.

مصرف خودسرانه ویتامین‌ها و مکمل‌ها گاه اثر معکوس دارد و به دلیل افزایش فشار مغز، کودک را بی‌قرار و بی‌اشتهاتر می‌کند به‌طوری که حتی ممکن است از خوردن غذاهای معمول نیز سر باز ‌زند.

زیاد خوردن کودک یا خوردن برخی غذاهای خاص مثل پسته و بادام و تخمه، کودک را دچار یبوست می‌کند و باعث می‌شود که دفع به خوبی صورت نگیرد. عدم دفع مدفوع، رشد میکروب‌ها در رودهها و دستگاه گوارش و بدبو شدن دهان و مدفوع را در پی دارد. این میکروب‌ها روی پرزهای زبان جمع می‌شوند و رنگ‌سفیدی را ایجاد می‌کنند و می‌گویند زبان بار دارد. یبوست باعث بروز مشکلاتی از جمله غذا نخوردن کودکان می‌شود. گاهی تب برخی کودکان با انجام دفع و تخلیه روده کاهش می‌یابد.

داروهای گیاهی‌ای را که مورد تایید وزارت بهداشت هستند، باید از داروخانه‌های معتبر تهیه کرد اینها شامل ترکیب‌هایی از ویتامین‌ها و عصاره‌ها و برای افزایش اشتها مفید هستند. مصرف خودسرانه داروهای گیاهی بدون مراجعه به پزشک، نه‌تنها مشکل کودک ما را حل نمی‌کند بلکه ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری برای او ایجاد کند.

نگاه سوم

نعناع، گشنیز و زیره

محرک معده?اند

دکتر محمد حسین صالحی سورمقی/ متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران

تغییر در روند طبیعی فعالیت روزمره کودک یا به نحوی بی‌میلی به غذا یا بی‌اشتهایی او، می‌تواند نشانه وجود بیماری یا مشکلی در کودک باشد. بعضی از مادران می‌گویند سفیدشدن رنگ زبان کودکم دلیل رودل اوست که این‌طور نیست. اکتفا به ظاهر بیمار و رنگ زبان و دیگر علایم و حتی اعتقاد به بی‌ضرر بودن داروهای گیاهی، نمی‌تواند دلیل مراجعه به عطاری‌ها و برخی داروخانه‌ها برای دریافت داروهای گیاهی باشد. نکته مهمی که والدین باید به آن توجه کنند این است که پزشک متخصص کودک بهتر از هر کسی می‌تواند مشکل کودک را تشخیص‌ دهد. هرگونه نشانه بیماری و ناخوشی را با متخصص کودک مطرح و به او اطمینان کنید. استفاده از داروهای بدون نسخه حتی داروهایی که مجوز وزارت بهداشت دارند و خوددرمانی، نه‌تنها مشکل را حل نخواهد کرد، بلکه حتی می‌تواند بیماری کودک را تشدید کند.

اما وقتی علت بیماری مشخص شود، مثلا وقتی پزشک متخصص نفخ، درد و اسپاسم کودک را تایید کرد، می‌توان گفت چه گیاهان دارویی‌ای برای درمان وجود دارد و آنها را پیشنهاد داد. برخی داروهای گیاهی را می‌توان بدون نسخه دریافت کرد زیرا این داروها از کم‌عارضه‌ترین داروها محسوب می‌شوند.

نفخ یکی از گسترده‌ترین عوارض سو‌ءهاضمه است که بسیاری از افراد آن را تجربه می‌کنند.

در برخی موارد به دلیل اینکه معده ضعیف است و نمی‌تواند به میزان کافی آنزیم هضم غذا را ترشح کند، به جای اینکه هضم غذا در ۲۰ دقیقه انجام شود، ۲ ساعت طول می‌کشد، بنابراین نیاز به محرک معده وجود دارد تا مقدار بیشتری آنزیم ترشح شود. در این حالت می‌توان از داروهای گیاهی استفاده کرد.

تمام گیاهانی که رایحه دارند مثل نعناع، گشنیز، زیره و بادرنجبویه، محرک معده و موثرترین داروهای گیاهی برای درمان سوءهاضمه هستند. این داروها که برای رفع اسپاسم یا گرفتگی ماهیچه استفاده می‌شوند، به صورت قطره در تمام داروخانه‌های معتبر وجود دارند و بدون نسخه می‌توان آنها را تهیه کرد. این داروها را از دوران نوزادی تا بزرگسالی می‌توان به کودک داد اما میزان مصرف آنها باید براساس میزان توصیه شده باشد.

در کودکانی که دلیل بی‌اشتهایی‌شان کاملا مشخص و به‌وسیله پزشک متخصص تایید شده است، می‌توان از برخی داروهای ضدیبوست گیاهی استفاده کرد. این داروها برای کودکان زیر ۱۰ سال به شکل روغن‌های گیاهی مثل بادام و زیتون است. بارهنگ یا اسفرزه که امروزه قرص و کپسول و پودر آنها هم وجود دارد و شربت انجیر که قدرت متوسط تا پایین‌تری دارد، برای بچه‌ها مناسب هستند. شیر خشت و ترنجبین هم نرم‌کننده و با قند خاص گیاهی هستند و به دلیل داشتن طعم شیرین به عنوان شیرین‌کننده برخی داروها به‌کار می‌روند. این گیاهان به دلیل داشتن ترکیب‌های قندی خاص، برای درمان یبوست به‌کار می‌روند و چون ضرری ندارند و خیلی قوی نیستند، می‌توانند به عنوان مسهل ضعیف به‌کار برده شوند.

نگاه چهارم

این کودک

دوست دارد خودش غذا بخورد

دکتر فریبا عربگل / فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دبیر انجمن روان‌پزشکی کودک و نوجوان

عاد‌ت‌های غذایی و رفتار نادرست غذایی کودکان، به‌طور کلی به ۳ گروه کلی تقسیم می‌شود؛ گاهی کودک تغذیه کم و ناکافی دارد و وزن او در مقایسه با سنش کمتر است، این موضوع باعث نگرانی و ناراحتی والدین می‌شود. مشکل دوم مربوط به تغذیه زیاد کودک است، در این حالت کودک در مقایسه با سنش وزن بیشتری دارد و مبتلا به چاقی است که باز هم این موضوع والدین را نگران می‌کند. گاهی هم کودک از نظر وزنی در محدوده طبیعی است ولی عادت‌ها و رفتارهای بدغذایی دارد.

علل مشکلات غذایی کودکان را باید در عوامل مربوط به یادگیری و الگوبرداری محیطی و عوامل سرشتی و ژنتیکی کودک جستجو کرد.

در مورد بچه‌هایی که بی‌اشتهایی و بی‌میلی به غذا و وزن کمی دارند، معمولا مشکلات تغذیه به سن رشدی کودک بستگی دارد.

وقتی سن کودک بیشتر می‌شود، مثلا سنین ۸-۵ ماهگی، مشکلات تغذیه‌ای به شکلی دیگر در کودک ظاهر می‌شود. به‌طور کلی، انتظار داریم به‌تدریج که کودک بزرگ‌تر می‌شود نوعی دلبستگی بین کودک و مادر ایجاد شود و کودک با مادر یا مراقب خود یک نوع ارتباط ویژه عاطفی برقرار کند. اگر بنا به هر دلیلی این دلبستگی ایجاد نشود، روی تمام رفتارهای کودک از جمله غذا خوردن او هم تاثیر می‌گذارد.

اگر مادری به دلایلی که ذکر شد یا به دلیل استرس و مشغله‌های کاری و زندگی یا درگیری‌های خانوادگی و… نتواند این ارتباط عاطفی و معنی‌دار را با کودک برقرار کند، احتمال ابتلای کودک به مشکلات تغذیه‌ای زیاد می‌شود. غذا دادن به کودک به حوصله و توجه نیاز دارد و مهم‌ترین وجه ارتباطی مادر و کودک، امر تغذیه است.

به‌تدریج که کودک بزرگ و به سن ۲ سالگی نزدیک می‌شود، میل به استقلال و جدا شدن از والدین در او شکل می‌گیرد. پیامی از درون او می‌گوید که من یک موجود مستقل و جدا هستم، من هم حرف‌هایی دارم که متفاوت از حرف و سخن شماست، قرار نیست هر چه شما بگویید من همان را انجام دهم، من دیگر بزرگ شده‌ام و به این ترتیب کم‌کم مخالفت‌های او با والدین شروع می‌شود. البته این یک مساله طبیعی رشدی است و غیرطبیعی نیست به شرط آنکه شدید نباشد و درست هدایت شود. این مخالفت در امر غذا خوردن نیز خود را نشان می‌دهد. کودک دوست دارد خودش غذا بخورد و قاشق را به دست بگیرد و اگر مادر روی تمیزی و پاکیزگی بیش از حد تمرکز کند یا وسواس داشته باشد که مبادا لباس‌های کودک کثیف شود یا غذا را روی زمین بریزد؛ یک کشمکش قدرت بین مادر و کودک به وجود می‌آید. از یک طرف مادر می‌خواهد کنترل اوضاع را به‌دست بگیرد و خودش به کودک غذا بدهد و از طرف دیگر کودک اصرار دارد تا خودش کارهایش را انجام دهد. هر چقدر کودک از نظر سرشتی بدقلق‌تر و لجبازتر باشد و مادر وسواسی‌تر، مضطرب‌تر و کنترل‌کننده‌تر، اوضاع بدتر می‌شود و کودک از خوردن غذا بیشتر امتناع خواهد کرد. او برای مخالفت در مقابل کنترل‌های شدید مادر، از خوردن غذا سر باز می‌زند.

برای پیشگیری از چنین رفتار نامناسب تغذیه‌ای، بهتر است به میل کودک به استقلال و جدایی احترام بگذاریم و اجازه دهیم تا او نیز اختیاراتی داشته باشد. قاشق و بشقاب را جلوی کودک بگذاریم تا خودش غذا بخورد و این مهارت را یاد بگیرد. ما نیز هرازگاهی یک قاشق غذا در دهانش بگذاریم.

نگاه پنجم

۲ تا ۴ سالگی

سن لجبازی بچه?هاست

دکتر میترا حکیم‌شوشتری/ فوق‌تخصص روان‌پزشکی کودک و نوجوان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

اصولا مادران هنگام غذا دادن به کودک بیشتر او را کنترل می‌کنند و می‌خواهند به بهانه‌های مختلف به او غذا دهند. حواس او را پرت می‌کنند یا حین غذا دادن، با او بازی می‌کنند یا مرتب برای غذا خوردن او را تهدید می‌کنند. در واقع به نوعی کودک را هیجان‌زده می‌کنند. این یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که مادران در مقابل غذا دادن به کودک انجام می‌دهند. مبحثی وجود دارد به نام ریتم فیزیولوژیک. ریتم فیزیولوژیک که با هیجان در ارتباط است به معنی آن است که افراد به طور طبیعی گرسنگی و خستگی را تجربه می‌کنند. اگر ما به طور معمول کودک را از نظر هیجانی تحریک نکنیم، او خود متوجه گرسنگی‌اش می‌شود اما وقتی با تحریک‌های مختلف و تهدید حتی تشویق زیاد کودک را هیجان‌زده می‌کنیم این کار با ریتم فیزیولوژیک او تداخل می‌کند و مانع از این می‌شود که کودک ادراکی از گرسنگی خود داشته باشد.

بچه‌ها در سنین ۲ تا ۴ سالگی به طور طبیعی لجباز می‌شوند و غذا نخوردن می‌تواند پاسخی باشد به کنترلی که بزرگ‌ترها به آنها دارند. بزرگ‌ترها می‌خواهند قدرت خود را نشان دهند و کودک را محدود می‌کنند و بچه هم با غذا نخوردن در مقابل رفتار بزرگ‌تر‌ها می‌ایستد و با خشم به آنها پاسخ می‌دهد.

خب در این موارد بهترین اقدام این است که فردی دیگر به کودک غذا دهد، فردی که رفتار مادر را تکرار نمی‌کند و هیچ محرکی وارد غذا خوردن کودک نمی‌شود و زمان غذا خوردن فقط برای غذا خوردن است.

این مشکلات گاهی برای مادران شاغل پیش می‌آید یعنی مادر به این دلیل که مدت بیشتری بیرون است اگر احساس گناه داشته باشد، سعی می‌کند به طور جبرانی به کودک خود بیشتر غذا دهد و این رفتارهای هیجانی بیشتر به کودک القا می‌شود. مادر برای اینکه می‌خواهد کمبود محبت را جبران کند با غذادادن زیاد به او به نوعی خود را آرام می‌کند. البته این مشکل گاه در مادران خانه‌دار هم دیده می‌شود. مادران خانه‌دار به دلیل اینکه تمام هم و غم‌شان مراقبت از کودک است توجه زیادی به مساله غذاخوردن کودک دارند و بیشتر به آن حساس‌ هستند. همین مساله سبب بدغذایی یا بی‌میلی به خوردن غذا در کودک می‌شود. بنابراین بهتر است برای دوره‌ای از فردی دیگر بخواهیم که به کودک غذا دهد. همچنین بهتر است تعداد وعده‌های غذا را زیاد و حجم آن را کم کنیم. در کودک بی‌اشتها یا کودکی که میل به غذا ندارد، اگر غذای زیادی به او بدهیم از خوردن کناره‌گیری می‌کند. بهتر است به نوعی احساس توانمندی را در تغذیه به کودک القا کنیم. بعد از یک سالی بهتر است به کودک اجازه دهیم خودش در کنار مادر و در ظرف غذای جدا غذا بخورد و به هدف بازی نباید به او غذا داد. در عین اینکه خودش با دست غذاهای کوچک و انگشتی که امکان پرتاب کردن آن وجود ندارد، غذا می‌خورد، مادر یا مراقب هم می‌تواند به او غذا دهد.

قرار دادن کودک در یک گروه و در جمع کودکان دیگر در بهتر غذا خوردن او موثر است اما این موضوع در کودکان بزرگ‌تر صادق است. برای کودک ۲۰ ماهه و حدود این سن هنوز قرارگیری در جمع و بودن با سایر کودکان هم‌سن و سال معنا ندارد. بنابراین نمی‌توان گفت که غذا خوردن گروهی در بهتر غذا خوردن او موثر باشد.

آنچه مهم است آن است که بچه کم‌کم باید متوجه شود غذایی را که پیش‌روی اوست باید بخورد و نمی‌تواند به هر قیمتی که خواست بازی کند و سپس غذا بخورد. همچنین کودک باید بداند که غذا خوردن یا نخوردن او سودی برای دیگران مخصوصا مادر ندارد. در عین حال مادر باید خود را کنترل کند تا کودک نتواند با غذا نخوردن هیجانات مادر را دستکاری کند. کودک نباید حس کند مادرش بابت غذا نخوردن او نگران می‌شود.

منبع : سلامت

۶۸ comments

  • سلام بچه من۷ ماهشه هیچی رو بدون ماست نمیخوره میترسم براش بد باشه ولی از یه طرفم که ماست نباشه هیچی نمیخوره

  • سلام ممنون از مطالب مفیدتون
    پسر من ۸ ماهشه و شیر خشک میخوره. از شش ماهگی تلاش کردم غذای کمکی بهش بدم ولی اصلا دهنش رو باز نمیکنه. هرچیزی که بخوام بهش بدم سریع سرشو تکون میده و لب هاشو سفت میبنده که چیزی بهش ندم
    اما اگر نون یا تکه میوه به دست خودش بدم خیلی با میل میخوره ولی اگر من بخوام همون میوه رو بهش بدم باز هم مقاومت میکنه
    وزنش تقریبا هشت کیلو و نیم هست و تو شش ماهگی چون وزنش خوب بود دکترش گفت برای دادن غذای کمکی عجله نکنم. منم صبر کردم و هیچی به زور بهش ندادم اما هنوزهیچی نمیخوره حتی فرنی. نمیدونم باید چیکار کنم؟
    اشتهاش هم خوبه. یعنی خوب شیر میخوره ولی غذا نه
    گاهی اوقات که به شدت گرسنه هم بوده غذا دادم ولی نخورده

    • در پاسخ به سبحان
      با سلام
      اگر به دست خودش می دهید و بهتر می خورد در سایر مواد غذایی هم این روش را داشته باشید و سعی در به زور دادن نکنید. و در مورد سایر موادغذایی جایگزین و روش های پیشنهادی با پزشک اطفال مشورت نمایید…

  • سلام خسته نباشید من دخترم ۳سال و نیم داره و هیچ غذایی نمیخوره و از اول هر چیزی میدادم امتناع میکرد از غذا خوردن و الان لب به هیچی نمیزنه چیکار کنم ضعیف شده

  • سلام
    کودک ۲ سال و ۱۰ ماهه من خیییییلی بد غذاست و در غذا خوردن بد ادا، پیر میشیم تا غذا بخوره با ترفند و اینکه بیا بخور کاسه خالی شد بگو بابا بیا غذامو بخور ، بعد ببینه خالیه

    مسئله دوم ایام مریضی هست
    الان دیگه همون یه ذره رو هم نمیخوره ، تب هم داره، دمنوشی که همیشه میخورد هم الان نمیخوره، هر بلایی هم سر خوردنیا میارم بازم هیچی ، نگرانشم

    • در پاسخ بببه م ع
      با سلام
      در مورد بی اشتهایی دوران بیماری با پزشک کودک مشورت شود و در مورد بدغذایی خیلی باید مراقب باشید که بدون هیچگونه اصراری اجازه دهید روند طبیعی خوردن جلو رود وگرنه با یک بدغذایی تمام عیار روبه رو می شویم که نیازمند مشاوره با روانشناس می باشد

  • با سلام.دخترم سه سال ونیمه هست علی رغم مراجعه به دکتر وآزمایش که مشکل جسمی نداره وهمچنین روانشناس بردیم ولی هیچ تغییری نداشته وهنوزم اصلا غذا نمیخوره وزنش خیلی کمه وقدش هم رشدی نداشته ممنون میشم راهنمایی کنید

  • سلام و عرض خسته نباشید.ممنون بابت اطلاعات مفیدتون.
    دختر من ۱۵ ماهشه. از ۵ ماهگی غذای کمکی رو شروع کردم.کم غذا میخورد .وزن تولد ۲۶۰۰ بود.هفت ماهش که شد وزنش ۷ کیلو شد و بعد از هفت ماهگی بد غذایی شدید شد.تا یکسالگی همچنان ۷ کیلو بود.و الان که یکسال و سه ماه داره وزنش ۸ کیلو هست و خیلی کمه.دکتر بردمش چکاپ کامل شد و هیچ مشکلی از نظر جسمی نداشت و ازمایشاتش هم خوب بود.قطره اشتها آور و زینک هم تجویز کردند ولی موثر نبود.اصلا غذا نمیخوره.از دست همه بهش دادیم ولی براش مهم نیست کی بهش غذا میده.طعم های مختلف و دستپخت های مختلف رو امتحان کردیم ولی تغییری نکرد.فقط و فقط شیر خودمو میخوره.شبها هم بیقراره.معلومه که گرسنه ست و شیرم سیرش نمیکنه.ولی باز فایده ای نداره.به هر طریقی توی این ۷ ماه سعی کردم غذا بدم بهش مثل تاب بازی.محیط بیرون.بازی کردن.از زبان عروسکاش غذا دادن بهش.راه رفتن و غذا دادن.در آغوش گرفتنش.پای تلویزیون و…. ولی باز افاقه نکرد و تاثیری نداشت.گاهی اوقات هم مثلا دوهفته به حالش خودش رهاش میکردم و بشقاب رو قاشق رو میزاشتم جلوش که خودش غذا بخوره و خودم دخالتی نمیکردم.ولی اصلا نگاهش هم نمیکرد.دهانش رو محکم قفل میکنه که غذا بهش ندیم.شبها تا صبح همش شیر میخوره و اگر بهش ندم گریه میکنه و جیغ میزنه و حریفش نمیشم.واقعا به بن بست رسیدم.ممنون میشم راهکاری جلوپام بزارید و دوستانه کمکم کنید.اجرتون با صاحب الزمان.انشالله خدا نگهدار عزیزانتون باشه.

    • در پاسخ به الهه
      با سلام
      نیاز به بررسی دقیق‌تری در مورد کودکتان هست. آیا مشکلات حسی با بافت غذا و مسایلی از این دست دارد یا مسایل روانشناختی و محیطی دخیل است…

  • سلام وقت بخیر، پسرم ۲۷ ماهه هست ،من شاغل هستم ، به جز شیر خشک هیچ چیزی نمیخوره غذا میبینه گریه میکنه فرار میکنه دکتر میگه شیر قطع بشه غذا میخوره ولی نصف روز هم شیر نخورده غذا هم نمیخوره شربت افزایش اشتها هم هیچ تاثیری نداره لطفا راهنماییم کنید

    • در پاسخ به آرین
      با سلام
      در مورد تغذیه بهتر است با پزشکش بررسی کنین و حتما در مورد از شیر گرفتن اقدام کنید که اوضاع را بهتر می کند. و در ادامه بررسی بیشتری با یک روانشناس داشته باشید

  • با سلام پسر من ۲۱ ماهشه
    ۴ روزه به هیچ عنوان صبحانه نمیخوره
    به خاطر حساسیتی که به پروتیین گاوی داشت لبنیات نمیخورد و الان هم که بر طرف شده لب نیمزنه هیچ میوه ای رو نمیخوره میوه رو‌دستش بهش میخوره عق میزنه میپختم پوره میکردم میخورد اما ۱ هفته هست که اونم نمیخوره

    • در پاسخ به andia
      با سلام
      البته کودکان در دوره هایی ممکن است مثلاً نسبت به یک غذا بی اشتها شوند، که ما با اصرار نکردن و حساسیت نشان ندادن در طی چند روز یا هفته کمک می کنیم که این حالت به تدریج رفع شود. ولی اگر کلا کودک در طعم ها و مسایل اینچنینی حساسیت های دارد نیاز به بررسی بیشتری هست

  • با سلام دختر شش ساله دارم خیلی بد غذاست پیش دکتر چند بار بردیم اشتها آور مصرف کرده ولی فایده نداشته چند وقت بی تفاوت شدیم که خودش بخوره ولی فایده نداشت وزنش ۱۵ کیلو هست کمبود وزن داره نمیدونیم چکار کنیم دیگه خسته شدیم وقت غذا از سفره فراریه ، فقط میوه خوب میخوره و هله هوله و نون خودشو با اینا سیر میکنه ممنون میشم راهنمایی کنید .

    • در پاسخ به زهرا
      با سلام
      نیاز به بررسی بیشتری است ولی به صورت کلی برای کودکانی که مشکل بدغذایی دارند به طور موازی با پزشک و روانشناس کودک باید در ارتباط بود

  • سلام
    من پسر. نه ماهه ای دارم که هیچی جز شیر خودمو نمیخوره طعم غذا واسش مهم نیست اصلا دهنشو باز نمیکنه که طعمشو تست کنه وزنش هفت کیلو. هست و چهارماهه وزنش تغییر نکرده تا هفت ماهگی خیلی خوب سوپ میخورد ولی دو ماهه که کلا هیچی نمیخوره در ضمن بیماری ایمنی داره پلاکت خونش خیلی پایین هست که باید پیوند مغز و استخوان بشه خیلی نگران رشدش هستم

  • سلام خسته نباشید پسر پنچ ساله من خیلی بدغذاست تا حالا لب به گوشت و مرغ و ماهی و انواع لبنیات وتخم مرغ نزده غذا رو خیلی میجوه سبزی یا پیاز ریز دندونش بیاد دیگه لب به غذا نمیزنه از همه بدتر باید خودم غذا تو دهنش بذارم تو رو خدا کمکم کنید

    • در پاسخ به zh.r
      با سلام
      ببینید دوست عزیز غذا خوردن جز نیازهای طبیعی کودک است که بدون مداخله ما جلو می رفته ولی گاهی در مراحل رشدی کودک والدینی که نگرانی دارند با اصرار و فشار روی غذا خوردن کودک آن را از روند طبیعی اش خارج می کنند و ناخواسته بدغذایی را در او تقویت می کنند. از این رو نیاز است که شما آموزش ببینید تا حساسیت تان روی موضوع غذا خوردن یا نخوردن کودک را کاهش دهید و روی رابطه خود با کودک کار کنید و با معرفی تدریجی غذاها بدون اصرار اجازه دهید که روتد طبیعی از سر گرفته شود…

    • در پاسخ به مجتبی عابدی
      با سلام
      در مورد کودک شما نیاز به اطلاعات بیشتری می باشد ولی به طور کلی اگر از نظر پزشکی مشکلی وجود ندارد گاهی اوقات والدینی که توجه و نگرانی زیاد از حد در مورد تغذیه کودک دارند باعث می شوند کودک این مساله را متوجه شده و از این راه شروع به کنترل والدین و جلب توجه کند و در اکثر مواقع وقتی والدین یاد می گیرند توجه و نگرانی خود را نسبت به تغذیه کودک کم کنند در کنار اینکه تغذیه بهبود پیدا می کند این چنین مشکلاتی نیز برطرف می شود.

  • سلام .خدا قوت
    من مادردو تا پسر دو قلو هستم که از وقتی به دنیا اومدن رفلکس داشتن و همش بهشون شیر خشک ای آر میدادم ولی از یکسالگی به بعد شیر پاستوریزه میدم تا حالا کلی دکتر بردمشون ولی فقط امپرازول دادن.از ۶ ماهگی تا الان که ۲۰ ماهشون شده دارم سعی میکنم غذای سفت بهشون بدم ولی تا میبینن غذا سفته بالا میارن تو رو خدا کمکم کنید واقعا کم آوردم.دیگه نمیدونم چه غذایی واسشون درست کنم اصلا غذای میکسم دیگه نمیخورن

    • در پاسخ به فاطمه
      با سلام
      گاهی اوقات توجه بیش از اندازه والدین به غذای کودک باعث می شود فرزندان از این راه (یعنی با غذا نخوردن یا ایراد گرفتن از غذا) شروع به کنترل والدین کنند،به نظر می رسد بهتر است شما آرامش خود را حفظ کنید و به هیچ عنوان نگرانی خود را در این مورد به کودکانتان نشان ندهید، در صورت صلاح دید پزشک متخصص کودکان کودکانتان را هر چه سریعتر از شیر بگیرید تا تمایل آنها به خوردن غذا زیاد شود.

  • با سلام خسته نباشید
    پسر من ۶ ماه و نیمشه و از ۵ و نیم ماهگی فرنی و سرلاک بهش دادم خوب میخورد تا اینکه واکسن شش ماهگی رو زدن واسش تب شدید کرد تا سه چهار روز خیلی درد داشت الان که دو هفته از وقت واکسنش گذشته سه روزه که هر چی بهش میدم تو دهنش نگه میداره و قورت نمیده فقط اب میخوره ولی غذا رو به هیچ عنوان قورت نمیده تورو خدا کمکم کنید ممنون

    • در پاسخ به لیلی
      با سلام
      به دلیل فاصله ی دو هفته از واکسن کودکتان به نظر نمی رسد مشکل کنونی به واکسن مربوط باشد.بسیاری از کودکان در این سن دچار نوعی بی اشتهایی می شوند که واکنش اضطرابی مادر در مورد غذا نخوردن کودک به این امر دامن می زند،سعی کنید آرامش خودتان را حفظ کرده و با تغذیه بسیار کم شروع کنید تا کودک کم کم علاقمند شود. در این زمینه می توانید با یک متخصص تغذیه کودکان نیز مشورت نمایید.

  • نسبت به میوه و ابمیوه هم مقاومه اصلا غیر از شیر مادر چیزی دوست نداره قبلا با کمی زور طوری که اذیت نشه وبا بازی وشکلک فقط پدرش میتونست چند لقمه بهش غذا بده ولی الان این روش دیگه جواب نمیده

  • سلام من مامان نیکا هستم که ۸ماه ونیمشه نیکا دختر باهوش پر جنب و جوش وکنجکاویه وزنش تا ۴ ماهگی روی نمودار بود تا اینکه ۵ ماهگی وزنش از روی نمودار افت کرد ما به طور مختصر غذای کمکی رو شروع کردیم از همون اول بد غذا بود ولی وزنش فرقی نکرد و به سختی بالا میرفت .غیر شیر مادر چیزی نمیخوره نه شیشه و نه شیر خشک اگه غذا رو با کلی شکلک و بازی دهانش کنیم کلی عق میزنه غذارو تف میکنه یا با انگشت از دهانش در میاره هیچ وقت دوست نداره دهانشو برای غذا باز کنه مزه غذا هم اصلا براش مهم نیست مشکل عفونت هم نداره مولتی ویتامین واهن هم مرتب میخوره .الان کلی مقاوم تر شده وگریه و لجبازی میکنه وزنش هنگام تولد۳۱۰۰الان بر اساس نمودارباید ۸۱۰۰باشه که ۷۶۰۰٫
    البته از۸ ماهگی که خوردن زرده تخم بلدرچینو شروع کردم ۲۰۰گرم وزنش اضافه شده من خانه دار هستم و تمام وقتم برای نیکاست .الان هم میخوام عصاره پای مرغو براش شروع کنم چون درباره خواصش کلی چیز شنیدم لطفا منو راهنمایی کنین

  • سلام
    ممنون از مطالب خوبتون
    فرزندان من دو قلو ۱۵ هستند دخترم از ابتدای شروع غذای کمکی میل چندانی به خوردن غذا نداشت گاها غذا خوردنش خوب میشه اما بعد چند هفته دوباره بد غذا میشه پسرم تا یکسالگی خوب غذا می خورد اکثر غذاها رو دوست داشت اما یکسال و دو هفته اش که شد بدغذایی رو شروع کرد در واقع اکثر غذاها رو یکی دوقاشق می خوره بعدی ها رو با زبون میده بیرون غذاهای سفت رو دیگه نمی خوره درحالیکه قبلا می خورد البته دندون هم داره درمیاره اما این بد غذاییش تقریبا دو ماهه ادامه داره در ضمن هر دو شیر خشک می خورن و از نظر وزنی دخترم روی نمودار و پسرم بالای نموداره به متخصص هم مراجعه کردم فرمودن مشکل خاصی ندارن بابت این موضوع خیلی خیلی نگرانم طوریکه نمی تونم اوقات شادی رو باهاشون داشته باشم لطفا راهنمایی کنید در ضمن منزل ما کرجه و تصمیم دارم پیش روانشناس کودک ببرم اما در کرج سراغ ندارم
    ممنون

    • در پاسخ به مامان دوقلو
      با سلام
      بدغذایی در این سن و سال تا حدی طبیعی است و مشکلات دندانی هم می تواند به آن دامن بزند. شما می توانید با یک متخصص تغذیه کودکان در تماس باشید تا میزان نیاز غذایی و جایگزین های مناسب را برایتان تعیین کند تا با کمترین اصرار و فشار به کودکانتان غذا دهید.برای مشاوره دقیق تر نیز می توانید با خطوط ما در تماس باشید…

  • به دادم برسین ,خواهرم هفت سالشه!! اصلا اصلا غذا نمیخوره نه صبح نه ظهر نه شب ,شاید با اصرار و … نمیدونیم چکار کنیم, نه تشویق موثر بود نه حتی تنبیه و نه دکتر و … ,دیگه نمیتونیم چیکار کنیم , خواهشا کمک کنید …

    • در پاسخ به علیرضا
      با سلام
      اگر کودکتان از لحاظ پزشکی بررسی شده و بیماری فیزیولوژیکی خاصی وجود ندارد مانند عفونت و … . به احتمال زیاد این نوع واکنش کودک شما منشا روانی دارد که برای مثال می تواند واکنشی باشد در برابر رفتارهای اشتباه بزرگترها درباره ی تغذیه کودک یا پاسخ کودک به یک تغییر یا نگرانی که در او وجود دارد و …که برای پاسخ دادن نیاز به اطلاعات بیشتری می باشد. لطفا با مشاورین کودک فردا در تماس باشید.
      تلفن تهران:۹۰۹۲۳۰۱۶۹۳
      تلفن شهرستانها:۹۰۹۹۰۷۰۳۱۶

  • پسر سه ساله من فوق العاده بدغذاست .قبل از خوردن هر غذایی اون رو بو میکنه و اگه از بوش خوشش نیومد نمیخوره. غذاهایی که میخوره محدده به نون&ماکارونی&سیب زمینی سرخ کرده&برنج بدون خورش&ماست اونم فقط یکی دو قاشق&شیر کاکائو&از میوه ها هم فقط موز وسیب.همین باعث شده یبوست بگیره و توی اجابت مزاجش دچار مشکل بشه وزنشم ۱۳ کیلوئه. تو رو خدا راهنماییم کنین دیگه نمیدونم چکار کنم تا غذا بخوره که حداقل شکمش روون شه

    • در پاسخ به ف.خسروی
      با سلام
      سعی کنید کودکتان را بیشتر به آشپزخانه ببرید و در امر تهیه غذا در حد تواناییش از او کمک بگیرید، او را با بوهای مختلف آشنا کنید مانند ادویه ها و حتی آن را به بازی “بیا حدس بزن” تبدیل کنید حتی در چشیدن مزه ها نیز از این بازی استفاده کنید مثلا با ببینیم این غذا شور یا شیرین یا ترش و… . از بزرگترهای اطراف کودک بخواهد در حضور کودک نگویند از فلان غذا یا میوه و.. خوششان نمی آید یا با اشاره بگویند کودک خوشش نمی آید. وقتی هنگام غذا خوردن میشود درباره ی موضوعی غیر از غذا خوردن با کودک صحبت کنید مثلا مسافرتی که قرار است بروید و… هیچگاه به کودکتان دلنگرانی خود در مورد غذا نخوردن او را نشان ندهید.با یک متخصص تغذیه کودکان نیز در ارتباط باشید.

  • سلام ممنون از مطالبتون من مشکل خاصی با غذا خوردن پسرم ندارم الان ۱ سال و ۹ ماهش هست ولی با مایعات و ابمیوه ها مشکل دارم به جز اب و دوغ هیچ چیز دیگه ای را لب نمی زنه من خیلی دوست دارم شیر اب پرتغال و …بهش بدم ولی متاسفانه لبهاشو سفت نگه میداره ولی اصلا مجبورش نمی کنم اگه میشه راهنمایی بفرمایید

    • در پاسخ به روشنک
      با سلام
      ابتدا با یک پزشک تغذیه کودکان مشورتی داشته باشید ، سپس از طریق تشویق های صحیح و به آرامی بدون هر گونه اجبار، کودکتان را با این مزه ها آشنا کنید…

  • عرض سلام و تشکر بابت مطالب مفید و جامعی که تو سایتتون هست.
    دختر من به زودی یکسال و نیمه میشه. کلا بچه خوش اشتهایی نیست و از یکسالگی به بعد هم که غذاهای نسبتا جامد رو شروع کردم براش کمتر غذا میخوره. اخیرا غذاش خیلی کم شده البته الان در حال دندون درآوردنه. هر ۴تا دندون نیش بالا و پائین داره با هم در میاد . در حال حاضر فقط غذاهای نرم و میکس شده میخوره انگار تنبلیش میاد بجوه. قبلتر غذاش رو هر چی که بود با ماست مبخورد ولی دکتر گفت اینکارو نکن چون آهن غذاش جذب نمیشه و این کارو برای من خیلی سخت کرده. متاسفانه من هم همیشه موقع غذا خوردن حواسشو پرت کردم و اگه این کارو نکنم هیچی نمیخوره. این مشکل رو در مورد لبنیات به جز ماست، میوه و آبمیوه هم دارم. لطفا راهنماییم کنید دغدغه خسته کننده ایه و انرژی منو میگیره. . متشکرم

    • در پاسخ به سمیرا
      با سلام
      دوره های بدغذایی به خصوص در زمان دندان درآوردن در کودکان طبیعی است ، اما با توجه به اینکه همیشه غذاها نرم و آبکی بوده ،باید به تدریج از این حالت خارج شود تا کودک با غذاهای جامد و جویدن هم احساس راحتی کند.با یک پزشک تغذیه کودکان نیز در ارتباط باشید…

  • سلام، وقت بخیر، پسر من ۷سالشه و کلاس اول.
    متأسفانه با غذا خوردنش مشکلات زیادی دارم، صبحا ساعت یه بع به ۷ بیدارش میکنم که تا ۷:۲۰ صبحانه بخوره ولی اصلا درست چیزی نمیخوره، یا باید با هم دعوا کنیم ویا بباید جلوش چیزی روشن کنم که حواسش تو اون باشه چیزی بخوره، اکثراوقات در نهایت خوردن هم با حالت تهوع و کمی استفراغ همراه هستش،
    البته موضوع نخوردنش فقط واسه صبحانه نیست و وعده های دیگه را هم با امتناع از خوردن روبرو هستم
    ممنون میشم راهنماییم کنین ویا داروی اشتها آوری را بهم پیشنهاد بدین، و همچنین به نظر شما تقویت کننده هایی مثل سانستول و …. بگیرم؟؟؟؟
    سپاس از شما منتظر جوابم

    • در پاسخ به مریم
      با سلام
      مادر گرامی برخی از کودکانی که مضطرب هستند علایمی شبیه به فرزند شما نشان میدهند،در قدم اول بهتر است کودک را مجبور به خوردن صبحانه نکنید و در صورتی که فکر میکنید علایم دیگری از اضطراب را هم فرزندتان دارد ابتدا آن را درمان کنید. در صورتی که علت فقط کم اشتهایی کلی فرزندتان است در این زمینه حتما با یک متخصص تغذیه کودکان یا پزشک اطفال مشورت کنید. در ضمن به یاد داشته باشید هیچگاه نگرانی خود را از غذا نخوردن کودکتان به او نشان نداده و ابدا به دلیل تشویق برای غذا خوردن از روش جایزه دادن استفاده نکنید، چرا که کودک باید یاد بگیرد به خاطر خودش غذا میخورد نه شما. برای گرفتن راهنمایی دقیقتر با مشاورین کودک فردا در ارتباط باشید. تهران:۹۰۹۲۳۰۱۶۹۳ شهرستانها:۹۰۹۹۰۷۰۳۱۶

  • سلام پسر من ۲۳ ماهشه تا ۲۰ ماهگی شیر خودم رو خورده و غذا خوردنش خوب بود و توی هر وعده خیلی خوب غذا میخورد و همیشه قد و وزنش بالاتر از حد وسط بود و عالی بود. من همیشه غذا رو حین تلویزیون نگاه کردن بهش میدادم و یا حین کار با گوشی و دیدن بازی ها و سرگرمیها. گاهی که این امکانات وجود نداشت غذاش کم میشد و یا اصلا نمیخورد. اشتها آور استفاده کردم به دستور پزشک چون گاهی غذا نمیخورد. ولی مدت یکماهه که اصلا دیگه با اون روشها هم غذا نمیخوره و اون روشها دیگه اثر نداره. اصلا از دست من غذا نمیخوره. میخواد خودش غذا بخوره من اجازه میدم ولی خیلی کم میخوره. اول براش غذاهای خورشتی و نرم درست می کردم و فقط اونارو میخورد. ولی دیگه اونارو هم نمیخواد. و این اواخر خودش اشاره میکرد که برای تی وی بزار که من غذا بخورم. که بعدش دیگه کلا غذاش قطع شد. حالا خیلی با خودم درگیرم نمی دونم به این روش که بزارم خودش غذا بخوره و خونسرد باشم ادامه بدم یا به پزشک مراجعه کنم چون تنها چیزی که میخوره نون و سیب زمینی سرخ کردس. ممنون میشم اگه راهنماییم کنید

    • در پاسخ به مامان ندا
      با سلام
      هرگز برای غذا خوردن کودک از زور و اجبار استفاده نکنید و توجه بیش از اندازه به خوردن یا نخوردن او ندهید.آرام و خونسرد برخورد کنید و اجازه دهید خودش غذایش را بخورد و گاهی گاهی بینش کمکش کنید.برای این که در مورد غذا خوردن کافی و صحیح او اطلاعات کسب کنید تا بیش از اندازه مجبورش نکنید با یک مشاور تغذیه در تماس باشید تا میزان غذای لازم در این گروه سنی را به شما یادآور شود.

  • سلام
    پسر من ۱۶ ماهشه از پایان ۵ ماهگی غذای کمکی رو طبق دستور پزشکش شروع کردیم. تا یکسالگی خیلی کم و سخت غذا میخورد اما رشدش بر اساس منحنی رشد نرمال بود. از یکسالگی به بعد کمی بهتر شد البته همچنان با سرگرمیهای مختلف باید بهش غذا بدم.معمولا صبحانه، ناهار، عصرانه و شام یک کاسه کوچک غذا میخوره. مشکل اینجاست که گاهی کاملا اعتصاب غذا میکنه و اصلا حتی یک قاشق غذا نمی خوره و فقط شیر میخوره. وقتی این حالت رو داره مدام به من میچسبه و شیر میخواد حس میکنم سیر نمیشه ولی به هیچ وجه حاضر نمیشه غذا بخوره. خیلی خودم و کنترل میکنم که متوجه نشه برام مهمه غذا خوردنش ولی به نظر میرسه کاملا میفهمه. باید چیکار بکنم؟

    • در پاسخ به فرزانه
      با سلام
      مادر عزیز غذا خوردن جز نیازهای اولیه انسانهاست ولی زمانیکه کودک متوجه میشود غذا نخوردنش برای والدین اهمیت دارد از این راه شروع به رفتارهای کنترگری مانند قفل کردن دهانش و … می کند. فرزندان شما با توجه به اطلاعتی که داده اید روند رشدی خوبی دارد پس به نظر می رسد بهتر است تمرکز و نگرانی خود را از روی تغذیه کودک برداشته و توجه بیشتری به بازی کردن با کودک داشته باشید. البته به یاد داشته باشید زمانیکه هنگام غذا خوردن با کودک بازی می کنید (برای پرت کردن حواسش) در اصل دارید به او یاد میدهید موقع غذا خوردن زمان توجه مامان به توست پس اوترجیح می دهد این زمان را طولانی کند، پس بهتر است زمان غذا خوردن با او بازی نکنید.

  • مامان امیرمحمد

    سلام با تشکر از مطالب خیلی خوبتون.پسر من ۴ سالشه وزنشم ۱۷ کیلو هست قبلا همه چیز رو میخورد ولی الان بعضی چیزارو مثل کباب ونان وماکارونی رو میخوره و اصلا مثل بقیه سر سفره نمیشینه و وقتی میخواد مثلا برنج بخوره حالش بد میشه لطفا کمکم کنید

    • در پاسخ به مامان امیرمحمد
      با سلام
      ابتدا لازم است سنجش پزشکی انجام شود سپس نحوه ی رفتاری با کودک بررسی بیشتری شود و در جاهای لازم تشویق و یا بی توجهی درست انجام گیرد.برای مشاوره دقیق تر با خطوط کودک فردا در تماس باشید.

  • سلام.خسته نباشید.
    دختر من ۲۶ ماهشه و شیر پاستوریزه رو با شیشه می خوره.یه چند وقتی هست که بهش میگیم که باید شیر رو با لیوان بخوره ولی هنوز موفق نشدیم عملیش بکنیم.اخیرا یه مشکل جدید پیدا کردیم که دوست نداره غذا بخوره برخلاف سابق که خوب می خورد و فقط شیشه شیرش رو می خواد و بهانه گیری می کنه و نهایتا انقدر گریه می کنه که دیگه نمی تونیم مقاومت کنیم.حدس ما اینه که به خاطر ترس از گرفتن شیشه شیرش داره این کارا رو انجام می ده. الان سوال من اینه چطور شیشه رو اروم اروم حذف کنیم که از نظر روحی اسیب نبینه؟ لطفا راهنمایی کنید.با تشکر

    • در پاسخ به پریسا
      با سلام
      می توانید این کار را به صورت تدریجی از طریق گشاد کردن سر شیشه اش انجام دهید و به صورت غیر مستقیم از طریق الگوها و مسایلی از این دست یادگیری مشاهده ای در این مورد را نیز تقویت کنید. برای راهنمایی دقیق تر با خطوط کودک فردا در تماس باشید.

  • باسلام و خسته نباشید. دختر من ۶ تازه ۶ ماهش شده. به حرف خیلی از خانمهای فامیل غذا دادنش رو من از اقریبا ۴ ماهگی شروع کردم با حریره بادام رقیق و کم کم غلیظ و فرنی و پوره سیب زمینی و هویچ و سوپ سبزیجات. از همون اول خیلی کم و بد میخورد تا الان هم همونطوره. وزنش تقریبا ۷ و نیم کیلو هست. خیلی بیش از حد داغونم میکنه وقتی غذا نمیخوره حتی بعضی وقتها گریه ام میگیره. در ضمن غذاهای رو که ما خودمون میخوریم دوست داره چون نمک و ادویه داره اما به غذای خودش هم حتی کمی نمک و لیمو اضافه کردم باز هم نمیخوره لطفا راهنماییم کنید باید چکار کنم.

    • در پاسخ به زهره
      با سلام
      دوست عزیز در مورد مشکلات تغذیه ای بهتر است با پزشک کودک خود در تماس باشید یا با مشاور تغذیه که دقیقا نیاز کودک شما با توجه به سنش و منحنی رشدش شما را راهنمایی نماید . موفق باشید

  • با سلام
    دختر من یک سال و نیمه هست و هم مشکل عفونت ادراری مکرر داشت که البته تشخیص بحث برگشت ادرار بود و به همین خاطر دارد به صورت مستمر آنتی بیوتیک میخورد. بعلاوه یبوست شدید دارد و البته غذای اصلی اش کماکان شیر خودم هست. قد و وزنش تا قبل از بحث عفونت خوب بود اما الان هر دو متوقف شده است. الان وزنش ۹٫۵ و قدش ۷۴ است در حالی که قبلاً مثلاً در شش ماهگی وزنش حتی بالاتر از خط وسط منحنی بود. قدش البته اغلب روی خط وسط بود که از بعد از بحث عفونتش رشدش کمتر شده است. البته کوتاهی قد در هر دو خانواده هست به طوری که در خانواده همسرم متوسط قد خانمها حدود ۱۵۰ است و ما ۱۶۰٫
    دیروز که دو هفته دفع نداشت و دکتر بردم، گفت که به خاطر این است که شیر خودم را می دهم و باید شیر خودم را قطع کنم و غذاخورش کنم تا یبوستش خوب شود و چک کرد و گفت چیزی در روده اش نیست که بخواهد دفع شود و توصیه کرد به مصرف شربت انجیر و البته روغن زیتون

    دخترم مثل پدرش بدغذا هست و گاهی فقط به صورت اتفاقی به غذاهایی فقط یکبار علاقه نشان می دهد. پزشک اطفال مخصوص خودش هم چیزی درباره اینکه مشکل رشدی دارد عنوان نکرده و ظاهراً مسئله ای نمی بیند. اما مسئله این است که آیا الان باید نگران باشم؟ یا اینها طبیعی هستند؟ دارم سعی می کنم شیرم را کمتر کنم اما وابستگی اش خیلی زیاد است
    واقعاً مستاصل شده ام

    • در پاسخ به مامان
      با سلام
      مادر گرامی بهتر است به روند از شیر گیری کودکتان ادامه دهید، ودر مورد وزن گیری و قد کودکتان با یک پزشک تغذیه مشورت نمایید. ولی یادتان باشد غذا خوردن او را به مسئله حاد تبدیل نکنید چرا که کودک در صورت متوجه شدن این قضیه که غذا نخوردن او موجب نگرانی شما میشود شروع به مقاومت در مورد غذا خوردن خواهد کرد.

  • سلام دختر۲۳ ماهه من به جز برنج کته و خورشت چیزی نمیخوره صبحانه را سرلاک میدم چون چیز دیگه ای نمیخوره. میوه و تنقلات مفید دیگه که بچه های دیگه میخورن اصلا لب نمیزنه در ضمن شیرخشک رو هم بیشتر از ۳ یا ۴ بار در روز نمیدم. این موضوع منو خیلی عذاب میده لطفا راهنمایی کنید چه کار کنم.

  • سلام بچه من۱سال ۷ ماهشه بعضی اوقات غذا میخوره بعضی اوقات هم نمیخوره ولی وقتی غذا میخوره خیلی کم در حد ۵ الی ۶ قاشق شربتهای اشتهایی هم که میدم هیچ تاپیری ندارد خیل شیر خودم رو میخوره من باید چه کار کنم کی میتونم شیرو ازش بگیرم

    • با سلام
      در مورد منحنی رشد کودک و نیاز تغذیه ای او با متخصص کودک مشورت داشته باشید. اما از لحاظ روانی هیچ گاه با زور و اجبار و دعوا به او غذا ندهید.برای ازشیر گرفتن ابتدا وعده های میانی و نه اصلی کودک را کم کنید ودر زمان هایی که طلب شیر می کند حواسش را با بازی پرت کنید.بعدد کم کم وعده های اصلی شیر خوردن را نیز حذف کنید.در مورد از شیر گرفتن با پزشک کودکتان در ابتدا مشورتی داشته باشید.

  • سلام۰دختر از ۴ماهگی تا ۸ ماهگی دچار کاهش وزن شد و زیر نمودار بود اما الان که ۹ ماهشه دوباره روی نمودار برگشه ولی هنوز هم خیلی اشتهای خوبی نداره .دکترش مولتی ویتامین kidicare رو پیشنهاد کرد . اینکه شما در نگاه دوم فرمودین مصرف بعضی مولتی ویتامین ها موجب فشار روی مغز وبی قراری و بی اشتهایی کودک میشه ممکنه این مولتی ویتامین باعث بی قراری و بی اشتهایی کودک من بشه؟

    • با سلام
      هر دارویی ممکن است عوارض خاص خود را داشته باشد ولی باید توجه داشت که وقتی دارویی از سمت پزشک متخصص تجویز می شود، پزشک تمام این نکات را در نظر گرفته و در آن شرایط و برای آن بیمار مصرف دارو را پیشنهاد داده است. منظور از این مقاله مصرف خودسرانه و غیر علمی برخی اشتهاآورها از سمت والدین بوده است.

    • زمینه های ارثی و ژنی نیز می توانند از علل بی اشتهایی در کودکان باشند که این موارد درمان های خاص خود را دارد. در این موارد بسته به ژنی که در هر فرد وجود دارد بی اشتهایی ممکن است مقطعی باشد و یا با شرایط تغییر کرده و از یک سنی به بعد برطرف گردد. (سایت مقاله)

    • با سلام
      بله،از علائم معمول رویش دندان‌های شیری ریزش آب دهان، گریه، بیخوابی و نخوردن غذااست که باعث تغییرات بدخلقی در کودکان می‌شود که علت آن زخم و التهاب در لثه قبل از دندان درآوردن است که معمولاً ۳-۵ روز قبل از دندان درآوردن شروع و به محض اینکه دندان لثه را شکافت و بیرون آمد برطرف می‌شود.

  • باتشکر از مطالب مفیدشما.اما بچه من به هیج وجه دوغ و شیر و ماست نمیخوره و بااینکه عفونت رودهای هم داره دادن دارو فقط مشکل عفونتش رو تا زمان مصرف دارو برطرف میکنه. نمیدونم چه کنم

    • با سلام
      باید توجه داشته باشید دادن این مواد غذایی مفید با اجبار به کودکتان باعث ایجاد مقاومت و لجبازی بیشتر در او خواهد شد. اما شما می توانید دادن این مواد را از مقادیر خیلی کم و همراه با مواد غذایی مورد علاقه کودکتان شروع کنید تا با گذشت زمان به مزه ی آنها عادت کند و حالت مقاومت او کمتر شود.

پاسخی به سویل آی انصراف از پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


دو + = 11

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>