رفتارها (نوزاد)
.
۱٫ آیا من می توانم خلق و خوی کودکم را پیش بینی کنم؟
آیا رفتارهای نوزادم در ۶ هفته ی اول پیش بینی دقیقی از رفتارها و خلق و خوی او در آینده خواهد بود؟ گاهی اوقات اما نه همیشه.والدین گاهی اوقات رفتارهای اولیه نوزادان را به عنوان سنجشی برای خلق و خوی او در آینده در نظر می گیرند اما شما باید بدانید رفتارها و خلق و خوی نوزادتان در حال حاضر لزوما همان هایی نخواهد بود که در آینده خواهید دید. یک کودک نا آرام ممکن است در ماه های آینده به کودکی آرام و سازگار تبدیل شود و نیز برعکس. خلق و خوی یک نوزاد ممکن است در ماه های اولیه تغییرات زیادی داشته باشد چرا که رفتارهای نوزاد تازه متولد شده هنوز تحت عوامل موقتی ای مثل هورمون های بارداری ، بهداشت و رژیم مادر، طول مدت زایمان و مسائلی از این دست می باشد. حدود ۴ ماهگی یا بیشتر یعنی زمانی که این عوامل شروع به عقب نشینی می کنند کم کم می توانید با دیدی بازتر خلق و خوی نوزادتان را در نظر بگیرید و منتظر باشید که در آینده چه پیش خواهد آمد.
.
۲٫ آیا من و نوزادم پیوند عاطفی درستی برقرار کرده ایم؟
والدین جوان معمولا در مورد پیوند عاطفی با نوزادشان نگرانند. آیا نوزادم مرا دوست دارد ،به من وابسته است یا خیر؟ با اینکه والدین فکر می کنند برای ایجاد این پیوند باید کارهای خاصی انجام دهند ولی رمز ایجاد این پیوند در ” لذت ” است. کودک عاشق کسی می شود که به او لذت می دهد. وقتی مادر نیازهای تغذیه ای نوزادش را برطرف می کند، به لبخند او پاسخ می دهد، به قان و قون های او واکنش نشان می دهد ، با او بازی می کند و در آغوش می کشدش در واقع پایه های عشق و امنیت به دنیا را در او پایه ریزی می کند و به او لذت می دهد. در حدود ۳ ماهگی کم کم متوجه می شوید که به صورت واضح تری شما را می شناسد و در طی هفته ها رفتارهای اجتماعی او بیشتر شکل می گیرد و کم کم شروع می کند به برخوردهای متفاوت ، به آشناها لبخند خاصش را می دهد و به غریبه ها دادو فریادهایش را.
.
۳٫ آیا “حسادت کردن” برای کودکم طبیعی است؟
بله این مسئله کاملا طبیعی است. نوزادان و نوپایان اغلب نسبت به مادر خود حساسند و چنانچه مادرشان کودک دیگری را در آغوش گیرد واکنش نشان می دهند. این نوع برخورد خصوصا بین ۹ تا ۱۵ ماهگی شایع است. کودک در این سن و سال دنبال جلب توجه کردن تمام عیار اطرافیانش می باشد و حاضر نیست این توجه اختصاصی را با فرد دیگری شریک شود . جنبه ی مثبت اینگونه حسادت ها این است که به ما نشان می دهد کودک در مسیر درست رشدی قرار دارد و پیوند عاطفی درستی با مادر برقرار کرده است. برای مثال اگر به دیدن دوستی می روید که او نوزاد تازه متولد شده ای دارد ، در هنگام بغل کردن نوزاد دوستتان احتیاط به خرج دهید تا کودکتان حواسش نباشد ولی چنانچه متوجه شد، نوزاد دوستتان را پایین بگذارید و کودک خودتان را در آغوش بگیرید و با هم به نوزاد تازه متولد شده نگاهی بیندازید. کودکتان در این سن کوچکتر از آن است که مفهوم شریک شدن را بفهمد. ولی اگر کودکتان بزرگتر است می توانید آرام آرام به او آموزش دهید تا به کودکان دیگر نیز توجه کند. از این طریق که وقتی می خواهید نوزاد دیگری را در آغوش بگیرید از کودکتان بخواهید به شما در این زمینه کمک کند و با هم این کار را انجام دهید. مثلا به کودکتان بگویید :پاهای نوزاد را بگیرد یا پتویش را. و سپس به ازای کمکش از او تشکر و قدردانی کنید.
.
۴٫ آیا این طبیعی است که وقتی نوزادم عصبانی است خودش را به عقب بیندازد؟
بله، ممکن است ترسناک و نگران کننده باشد ولی این عمل بین نوزادان و نوپایان کاملا طبیعی است. نوزاد کنترل درستی بر احساسات و هیجاناتش ندارد و زمانی که با ناکامی روبه رو می شود ممکن است بخواهد خودش را از میان بازوان شما به عقب براند. بسیاری از والدین متوجه شده اند که کودکشان حول وحوش ۹ ماهگی این عمل را زیاد انجام می دهند. با رشد استقلالی کودک ، او به دنبال راه خودش برای رسیدن به موضوعی است و زمانیکه مانعی برای این راه پیش آید خشمگین می شود و واکنش هایی شبیه به این نشان می دهد، مثل زمانی که شما اسباب بازی اشتباهی را به او می دهید و یا حتی آواز اشتباهی برای او می خوانید. دلیل هر چه باشد شما باید مراقب ایمنی او باشید، در این موقعیت می توانید کودک را بر روی سطح صاف و نرمی قرار دهید که اگر خودش را به عقب انداخت مشکلی برایش ایجاد نشود.
.
۵٫ آیا این طبیعی است که کودکم در مقابل دیگران بهتر رفتار کند تا در مقابل من ؟
بله . با اینکه ممکن است کمی ناامید کننده به نظر برسد ولی کاملا طبیعی است. ممکن است وقتی تمام تلاشتان برای خواباندن و یا غذا دادن به او را کرده اید و او همچنان مقاومت می کند و معترض است ، در کمال ناباوری ببینید که خیلی راحت از دستان پدرش غذای پوره شده اش را می خورد یا به راحتی چرتی در بغل پرستارش زده است. از این موضوع ناراحت نشوید و به خودتان مربوطش نکنید چرا که حتی این گونه رفتار می تواند نشانه ای از یک پیوند عاطفی درست بین شما و کودکتان باشد. کودک در کنار والدینش ،هم بیشترین احساس راحتی را دارد و هم می تواند با خیال راحت بدقلقی هایش را انجام دهد چرا که کودک به شما اعتماد و اطمینان دارد که صرفنظر از هر نوع رفتاری باز هم کنارش خواهید بود و او را دوست خواهید داشت. ممکن است دیگران به شما بگویند:” وقتی تو نبودی رفتارش خیلی خیلی بهتر بود! ” و یا ببینید کودک بعد از مهد و مدرسه وقتی به خانه می آید به راحتی داد می زند و رفتارهای آزادانه تری انجام میدهد تا زمانی که در محیط رسمی مدرسه و کلاس قرار دارد. او بعد از تلاشی سخت کوشانه در مدرسه حالا می خواهد خودش را تخلیه کند. این رفتارها تا حدی طبیعی است ولی چنانچه حس می کنید کودکتان تحت فشار و استرس است و رفتارهای مشکل آفرینی در خانه دارد حتما با متخصصی در این زمینه مشورتی داشته باشید.
.
۶٫ آیا این طبیعی است که گاهی اوقات کودکم به من بی اعتنا باشد؟
بله ، این کاملا طبیعی است که نوزادان و نوپایان گاهی اوقات والد خود را نادیده بگیرند و بی اعتنا باشند. نوزاد در ابتدا به سرعت یاد می گیرد تا صورت شما را تشخیص دهد و در حدود ۶ الی ۸ هفتگی به شما لبخند بزند. اما نباید انتظار داشته باشید که همیشه به شما بخندد! کودک تا ۲ الی ۳ ماهگی تعاملات اجتماعی بیشتری از خود نشان می دهد اما این همیشه پایدار نیست و گاهی اوقات نیاز به تنهایی و خلوت خودش دارد و ممکن است نسبت به شما بی اعتنا باشد. بنابراین نگران نشوید و موضوع را به خودتان نسبت ندهید و به کودک اجازه دهید کمی با خودش باشد. اما دقت داشته باشید اگر کودک شما هرگز نمی خندد و ارتباط چشمی با شما برقرار نمی کند با پزشکش مشورتی داشته باشید.( در اضافه توجه داشته باشید کودک تا ۲ الی ۳ ماهگی باید به لبخند شما پاسخ دهد، تا ۷ ماهگی باید نسبت به اسمش واکنشی نشان دهد، تا ۶ الی ۹ ماهگی شروع به قان و قون کرده باشد و نیز تا ۱۲ الی ۱۴ ماهگی به اشیای اطرافش اشاره کند). در آخر اگر شما در مورد تعاملات اجتماعی کودکتان نگرانید باید نسبت به اختلال اتیسم آگاهی یابید. (البته اتیسم قبل از ۱۵ تا ۱۸ ماهگی معمولا تشخیص داده نمی شود).
.
۷٫ آیا این طبیعی است که نوزادم خودش را چنگ بزند؟
بله.نوزادان کنترل ضعیفی بر روی دستان خود دارند و ممکن است به صورت اتفاقی صورتشان را چنگ بزنند. ولی بسیار نادر است که کودک از طریق چنگ زدن آسیبی به چشمش وارد کند زیرا هنگام نزدیک شدن دست به چشم به صورت رفلکسی چشم بسته می شود. برخی والدین از دستکش استفاده می کنند که این کار پیشنهاد نمی شود چون نوزاد در مرحله ی رشدی مهمی قرار دارد که باید از طریق دست ها و انگشتانش و حرکت آنها پیرامونش را حس کند. بهترین کار کوتاه نگه داشتن ناخن نوزاد و صاف کردن قسمت های خشن ناخن می باشد.حدود دو بار در هفته و زمانی که کودک خواب است می توانید ناخن هایش را بگیرید تا احتمال آسیب به خود کمتر شود.
.
۸٫ آیا این برای کودکم طبیعی است که به دستانش خیره شود؟
اگر او یک نوزاد است بله کاملا طبیعی است. کودکان حول و حوش ۲ ماهگی دوست دارند به همه چیز نگاه کنند، به عروسک بالای تختشان، به پنکه یا هر چیزی که ما جلویشان تکان دهیم. و چون دست هایشان را کشف می کنند ، خیره شدن به آنها برایشان جذاب است. در ۲ ماهگی به لطف رشد مغز او و قوی تر شدن عضلات چشمش، دید بهتری پیدا خواهد کرد. در ۲ الی ۳ ماهگی به صورت مادر خیره می شود و این یک سرگرمی جالب برایش می باشد. در حدود ۳ ماهگی دستانشان را به هم نزدیک می کند و کم کم آماده می شود اشیا را به چنگ آورد و پس از آن خیره شدن به دستان کمتر می شود.
.
۹٫ آیا این طبیعی است که کودکم آلت تناسلیش را بکشد؟
بله. در هر سنی ممکن است این مسئله ایجاد شود. ولی حدود ۴ الی ۶ ماهگی زمانیکه نوزاد کنترل دست ها و اندام های بدنش را به دست می آورد، شروع کشف اندام های بدنش است. نوزاد گوش ها و یا پاها ی خود را می کشد و در پسربچه ها آلت تناسلی قسمت جالب و دردسترسی است و نسبت به آن کنجکاو می شوند. این اکتشاف کودک ممکن است گاه به گاه یا کاملا مکرر تکرار شود، که در هر دو صورت طبیعی است. ممکن است در کودک احساس خوشایندی ایجاد شود و حتی حالت هایی مثل گرگرفتگی صورت را نیز در او مشاهده کنید که کاملا طبیعی است. در موارد نادر ممکن است کودک خارش و یا عفونتی در ناحیه تناسلی داشته باشد که نیاز به بررسی پزشکی می باشد.
.
۱۰٫ آیا این طبیعی است که نوزادم عصبانی به نظر می رسد؟
بله. حتی یک نوزاد نیز وقتی از خواب گرسنه برخیزد و غذایش فورا آماده نباشد عصبانی شده و گریه می کند. همه والدین می دانند که نیاز به غذا ،نیاز به عوض شدن پوشک، خستگی ، درد، کولیک و مسائلی از این دست کودک را به گریه وا می دارند. برخی نوزادان نیز تمایل به این دارند که به دنیا به گونه ای شدیدتر و منفی تر واکنش نشان دهند . عصبانیت واقعی نوزاد معمولا تا حدود سن ۱۲ الی ۱۸ ماهگی شروع نمی شود. ولی بعضی از گریه های خشمناک نوزاد گونه ی کوچکی از آن نوع عصبانیت واقعی به نظر می رسد. گاهی نوزاد با اینکه مشکلی در زمینه غذا ، پوشک و یا درد ندارد ولی باز هم به گریه کردن ادامه می دهد که در اینجا می شود گفت نوزاد نیاز به خالی کردن خودش دارد.یعنی برخی نوزادان برای رهایی از تنش و یا مصرف کردن انرژی اضافی شان گریه می کنند. برخی نیز با گریه کردن به خود کمک می کنند تا بخوابند. حتی کودکان آسان نیز زمانی که به دنبال اکتشاف محیط اطرافشان هستند ولی به صورت کامل قادر به انجام آنچه می خواهند نیستند ،ناامید و عصبانی می شوند. به هر حال یادتان یاشد که یک نوزاد احساس خشم و بی طاقتی شما را حس می کند و با گریه بیشتر واکنش نشان می دهد پس در این مواقع خونسردی خود را حفظ کنید و تا زمانی که آرام تر شوید از فرد دیگری کمک بخواهید. اگر شما کودک دشواری دارید باید هر چه بیشتر سعی در آرام کردن خودتان داشته باشید چون تحقیقات نشان داده است این کودکان نسبت به ریلکس بودن و آرامش والدینشان حساس تر هستند. در کل یادتان باشد شما نمی توانید طبیعت کودکتان را تغییر دهید پس سعی کنید به دنبال راه های خلاقانه برای تسکین بیشتر او باشید.
.
۱۱٫ آیا این طبیعی است که نوزادم با چشمان باز بخوابد؟
بله. با اینکه کمی عجیب به نظر می رسد ولی طبیعی است. خواب با چشمان باز، پدیده ای رایج در بین نوزادان است که بی ضرر می باشد و نشاندهنده مشکلات خواب کودک نیست. هیچ کس دقیقا نمی داند که چرا بعضی نوزادان با چشمان باز می خوابند ولی احتمال دارد که زمان طولانی تری را در مرحله خواب REM می گذرانند. مرحله REM ، سیکل فعال خواب است که نوزادان نسبت به بزرگسالان زمان بیشتری را در این مرحله خواب سپری می کنند چیزی حدود ۵۰ درصد از کل زمان خوابشان را. به هر حال اگر نوزاد شما ساعات زیادی را با چشمان باز می خوابد یا اگر چشمانش خشک و تحریک پذیر به نظر می رسد حتما با پزشک کودکتان مشورتی داشته باشید. در موارد بسیار نادر ممکن است مشکلاتی در پلک نوزاد وجود داشته باشد که مانع بسته شدن معمولیش شود.
.
۱۲٫ آیا این طبیعی است که نوزادم در هر وعده شیر دهی تنها چند دقیقه بنوشد؟
بله ، این کاملا طبیعی است مگر اینکه کودک مشکلاتی در وزن گیری داشته باشد. تا زمانی که رشد کودک متناسب و طبیعی است، هیچ مشکلی وجود ندارد که نوزاد تنها ۲ دقیقه بخواهد شیر بمکد. بعضی کودکان برای تنها ۱ الی ۲ دقیقه شیر را می مکند سپس استراحتی می کنند و دوباره باز می گردند. برخی دیگر نیز می توانند سینه را در ۲ دقیقه تخلیه کنند و برای چند ساعتی راضی باشند.این بستگی به میزان شیر شما دارد. اما اگر زمان های شیردهی کوتاه و کودک مشکلاتی در وزن گیری دارد نیاز به بررسی بیشتری توسط پزشک کودک می باشد.
.
۱۳٫ آیا این طبیعی است که نوزادم زیاد گریه می کند؟
بله ، اگر سلامتی نوزاد توسط پزشک چک شود و مشکلی نباشد ، تعداد زیادی از گریه های نوزادان طبیعی است ( گریه های ناشی از درد در نوزادان متمایز از گریه های گرسنگی و ناراحتی است، بنابراین به حس تان اعتماد کنید و اگر احساس یک مشکل کردید با پزشک کودک خود مشورت نمایید). پژوهش ها نشان داده است که گریه نوزادان از یک الگوی رشدی خاصی پیروی می کند که به نام “منحنی گریه” شناخته شده است. گریه نوزادان در ۲ یا ۳ هفتگی افزایش می یابد و بین ۶ الی ۸ هفتگی به اوج می رسد و سپس بعد از آن به آرامی کاهش پیدا می کند و حدود ۴ ماهگی به پایین ترین حد خود می رسد. همچنین گریه نوزادان در بعدازظهرها و اوایل شب ممکن است کمی بیشتر شود یعنی دقیقا زمانی که نیاز دارند تنش خود را پس از یک روز طولانی کاهش دهند. برخی از نوزادان نیز دچار کولیک هستند و ساعات زیادی از روز را گریه می کنند. البته کولیک یک بیماری نیست و باعث هیچ صدمه طولانی مدتی به کودک نمی شود. کولیک فقط اوضاع را کمی برای کودک و والدین سخت می کند ولی خوشبختانه باید گفت که این وضعیت دایمی نیست.
.
۱۴٫ آیا این طبیعی است که کودکم به عقب چهاردست و پا برود؟
قطعا. هنگامی که کودک چهاردست و پا رفتن را آغاز می کند( معمولا بین ۷ تا ۱۰ ماهگی)، کارآمدترین راه را برای آن انتخاب می کند. اگر در ابتدا دست های کودک قوی تر از پاهای او باشند، کودک خودش را به سمت عقب سر می دهد. به عقب خزیدن و رفتن به سمتی که می خواهد او را سرگرم نگه می دارد تا به تدریج پاهایش قوی تر شوند و بتواند خزیدن به جلو را نیز شروع کند. با این حال کودک شما نیاز به انگیزه برای خزیدن به سمت جلو را نیز دارد. بنابراین شما می توانید اسباب بازی مورد علاقه اش را در مقابل او و کمی دورتر از دستانش قرار دهید. تقلا کردن برای رسیدن به اسباب بازی به تقویت عضلات لازم برای جلو خزیدن می انجامد.
.
۱۵٫ آیا این طبیعی است که نوزادم چهار دست و پا نمی رود؟
متوسط سن چهار دست و پا رفتن ۸ ماهگی است. اما بسیاری از نوزادان ممکن است تاخیرات زیادی در این مرحله داشته باشند یا از این مرحله به صورت کامل رد شوند. اگر کودک شما تا الان مشکل رشدی خاصی نداشته است (بدون کمک می تواند بنشیند، به اشیا با هر دو دستش چنگ می زند، به طور مساوی از دست ها و پاهایش استفاده می کند، می غلتد و می تواند در صورت حمایت روی پاهایش بایستد) نیازی نیست که نگران باشید. برای اینکه کودکتان را به خزیدن تشویق کنید، اسباب بازی ای را درمقابلش و دور از دستانش قرار دهید و ببینید آیا برای رسیدن به آن تلاش می کند. مدل خزیدن او ممکن است خیلی حرفه ای به نظر نرسد اما مادامی که می تواند خودش را به اشیا اطرافش برساند، مشکلی نیست. برخی از نوزادان از مرحله خزیدن چشم پوشی می کنند و یک راست سعی می کنند بایستند ، با کمک اشیا و یا اطرافیانشان خودشان را می کشند تا روی پاهایشان قرار گیرند و سرانجام می توانند راه بروند. برخی دیگر نیز از طریق غلت خوردن بر روی زمین، یا حرکت کردن بر روی باسن هایشان و یا خزیدن سعی می کنند در نهایت به راه رفتن کامل برسند.
ادامه دارد…
منبع : بی بی سنتر
مترجم: سایت کودک فردا