هوش کودک
بازی اول : ” کوچولوی نازم،خیلی دوست دارم! “
تحقیقات نشان می دهد :هرچه نوزاد را بیشتر در آغوش بگیریم،نوازش کنیم و محبت مان را به او ابراز کنیم،وقتی بزرگ می شود،بیشتر احساس امنیت و استقلال می کند و اعتماد به نفس بیشتری پیدا می کند.
– این بازی پیوند میان شما و نوزادتان را محکم تر می کند.
نوع بازی :
* نوزادتان را آغوش بگیرید و او را با ملایمت به چپ و راست حرکت دهید.
* همین طور که دارید او را حرکت می دهید،با لحن ملایم و آهنگین به او بگویید” محکم میگیرمت توی بغلم و نازت می کنم.آخه خیلی دوستت دارم”.
* وقتی به کلمه “دوستت” رسیدید،جایی از بدنش را ببوسید.مثلا سر یا بینی یا انگشت پایش.
* وقتی فرزندتان بزرگتر شود، ممکن است دوست داشته باشد باز هم با همدیگر این بازی را بکنید.
بازی دوم : لحن کودکانه
تحقیقات نشان می دهد : نوزادان نسبت به حرفهای “کودکانه” والدینشان واکنش نشان می دهند، یعنی به همان صداهای بلند و بچه گانه ای که بزرگترها موقع حرف زدن با آنها از خودشان در می آورند.
– وقتی با نوزادتان با لحنه کودکانه حرف می زنید،در واقع با او ارتباط برقرار می کنید و او را تشویق می کنید صداهایی را در پاسخ به شما از خودش درآورد. این کار موجب تقویت مهارت های زبانی او می شود.
نوع بازی :
* حرف هایی از این قبیل به نوزادتان بگویید: “چه بچه نازی هستی!” یا ” انگشتاش رو نیگا کن.چقدر کوچولو و خوشگلن !”
* همین طور که داریید با لحن کودکانه با نوزادتان حرف می زنید، او را نزدیک صورت تان نگه دارید و مستقیم به چشم هایش نگاه کنید.
بازی سوم : موسیقی آرامش بخش
تحقیقات نشان می دهد: وقتی برای نوزادان موسیقی پخش می شود،به طور ناخودآگاه به آن واکنش نشان می دهند چون در رحم مادر با ریتم،صدا و حرکت آشنا شده اند.
– حتی نوزادان خیلی کوچک هم ممکن است با شنیدن موسیقی هایی که به گوش شان آشناست آرام شوند.
نوع بازی :
* ضبط صوت کوچکی را کنار نوزادتان بگذارید.
* یک موسیقی یا لالایی ملایم برایش پخش کنید.
* موسیقی هایی که ملودی تکراری دارند خیلی برای نوزاد آرامش بخشند چون این نوع موسیقی شبیه به صداهایی است که او در رحم مادر می شنیده است.
* ضمنا می توانید صدای ماشین ظرفشویی یا لباسشویی را ضبط کنید و برای او پخش کنید. این صداها نیز شبیه به صداهای رحم است که او در دوران جنینی آنها را می شنیده است.
بازی چهارم : در آغوش گرفتن و بوسیدن
تحقیقات نشان می دهد : توانایی کودک در کنترل احساسات و عواطفش بستگی به کیفیت تجربه ها و رابطه های عاطفی او در اوایل دوران زندگیش دارد.
– اینکه چطور نوزادمان را لمس می کنیم،چطور با او رفتار می کنیم و چطور به او غذا می دهیم تاثیر ماندگاری بر روی شخصیت آینده او دارد. با این بازی احساس آرامش و امنیت را در فرزندتان تثبیت می کنید.
نوع بازی :
* همین طور که نوزادتان را در آغوش گرفته اید و به آرامی به چپ و راست حرکت می دهید و می بوسید، این شعر را برایش بخوانید :
بوس و بغل دوست دارم.
کوچولوی من دوست دارم.
بوس و بغل دوست دارم.
کوچولوی من دوست دارم.
* وقتی دارید پوشک نوزادتان را عوض می کنید می توانید این شعر را برایش بخوانید و بینی، انگشت های دست و انگشت های پایش را ببوسید.
بازی پنجم : کنجکاوی نوزادتان را تحریک کنید
تحقیقات نشان می دهد :سلول های عصبی مربوط به بینایی در طول ماه های ابتدایی زندگی شکل می گیرند. به همین دلیل، انجام بازی هایی که بینایی نوزاد را تحریک می کنند و باعث می شوند او بیشتر از چشم هایش استفاده کند، تقویت قدرت بینایی او را تا سطح عالی تضمین می کنند.
– این بازی را مدام با نوزادتان انجام بدهید چون به رشد مغز او کمک می کند ( مثل تمام بازی ها حواس تان باشد ببینید نوزادتان چه وقت خسته می شود و می خواهد بخوابد یا بازی دیگری بکند).
نوع بازی :
* شی ای را که رنگ روشن دارد جلوی صورت او بگیرید.
* برای آنکه توجه او را به شی جلب کنید،آن را آهسته به اطراف و این طرف و آن طرف حرکت بدهید و با نوزادتان درباره رنگ آن حرف بزنید. مثلا بگویید : ” وای، نیگا کن! چه رنگ قشنگی داره! “.
* وقتی مطمین شدید توجه او جلب شده است و دارد به آن نگاه می کند،آهسته آن را به چپ یا راست حرکت بدهید. سپس شی را به آرامی به طرف جلوی صورت نوزاد برگردانید و بعد آن را به جهت مخالف حرکت بدهید.
* این بار حرکت جلو و عقب را تمرین کنید : شی را جلوی صورت نوزاد بگیرید و به آرامی آن را به عقب ببرید. سپس به جلو بیاورید. او را تشویق کنید با نگاهش آن را دنبال کند.
بازی ششم : جغجغه بازی
تحقیقات نشان می دهد : واکنش های ما نسبت به صداها و حرکت های نوزاد تاثیر بسزایی در رشد مغز او و تبدیل شدن این عضو مهم بدن به یک ارگان فکری و عاطفی دارد.
– ترکیب صدا و تصویر به نوزاد شما کمک می کند در ذهنش بین چیزی که می بیند و صدایی که می شنود ارتباط برقرار کند.این مسیله باعث رشد بیشتر مغز او می شود.
نوع بازی :
* جغجغه ای را جلوی صورت نوزادتان بگیرید و آ رام آن را به این طرف و آن طرف تکان دهید.
* همین طور که جغجغه را تکان می دهید. شعر ساده ای مثل شعر زیر را برایش بخوانید :
” جیرینگ جیرینگ
بالا،پایین.
جیرینگ،جیرینگ،
این ور ،اون ور.”
* آنقدر به این کار ادامه دهید تا توجه کودکتان به جغجغه جلب شود و به آن نگاه کند.
* حالا جغجغه را به آرامی به یک طرف حرکت بدهید و دوباره شعر را از اول برایش بخوانید.
* در قسمت های مختلف اتاق بایستید و جغجغه را تکان دهید.در حین انجام این کار ببینید آیا نوزاد سرش را به سمت جهتی که صدا می آید حرکت می دهد یا نه.
* اکنون پیش نوزادتان برگردید و جغجغه را توی دستش بگذارید و دوباره شعر را برایش بخوانید.
* نوزاد عاشق آواز است و بعدها که زبان باز می کند،سعی می کند صداهایی را که شنیده است تقلید کند.
بازی هفتم : چهره شاد،چهره غمگین
تحقیقات نشان می دهد : نوزادان در ۲ ماهگی می توانند حالت هایی را که درچهره اطرافیانشان است تشخیص بدهند،حالت هایی مثل خشم،شادی،اندوه و … .
نوع بازی :
* روبه روی نوزادتان بنشینید و کارهایی کنید تا توجه اش به شما جلب شود و به صورت شما نگاه کند.بعد سعی کنید حالتهای مختلفی به صورتتان بدهید و صداهای گوناگونی از خودتان در آورید. انجام این بازی باعث می شود کودک سعی کند از چشم ها و گوش هایش بیشتر استفاده کند و در نتیجه قدرت بینایی و شنوایی او تقویت می شود.
* می توانید این حرکت ها را انجام دهید:
- آوازی برایش بخوانید.سعی کنید در حین گفتن کلمات در حرکات لب و دهانتان اغراق باشد،طوری که نوزاد به راحتی حرکت ها را از هم دیگر تشخیص دهد.
- چشم هایتان را باز و بسته کنید.
- زبانتان را بیرون بیاورید.
- با دهان تان شکلک های مختلفی در آورید.
- با لب هایتان صداهای مختلفی درآورید،مثل سوت،فوت،پوف.
- سرفه کنید یا خمیازه بکشید.
بازی هشتم : عجب زوری داری!
تحقیقات نشان می دهد : حتی حرکت ساده ای مثل دراز کردن دست و گرفتن اشیا به مغز نوزاد کمک می کند تا بتواند هماهنگی بین دست و چشمش را تقویت کند.
– این بازی هم دست ها و انگشتهای نوزاد را قوی می کند و هم مهارت های او را در دنبال کردن اشیا افزایش می دهد.
نوع بازی :
* نوزادتان را در آغوش بگیرید یا به پشت بخوابانید.
* انگشت سبابه تان را در دستش بگذارید.
* طولی نمی کشد که کودکتان انگشت شما را می گیرد چون این یک واکنش طبیعی است.
* هر بار که نوزادتان انگشت تان را می گیرد، با گفتن جمله های مثبتی مثل این عبارت ها او را تشویق کنید:
” آفرین، قهرمان کوچولو!” یا ” وای، عجب پهلوانی!” یا ” ماشاالله،عجب زوری داری!”
بازی نهم : تجربه های حسی
تحقیقات نشان می دهد : “دیدن” یا “بو کردن” اشیا اتصالات بین سلول های مغزی نوزاد را افزایش می دهد البته باید توجه داشت که نوزاد باید در کمال آرامش این مسایل را تجربه کند. به همین دلیل،بزرگترها باید با حالتی بسیار محبت آمیز اشیا را در اختیار او قرار دهند و اجازه دهند که او سر فرصت آنها را لمس یا بو کند. هیچ عجله ای در کار نیست!
– سعی کنید نوزادتان با بوها و جنس های متفاوت و متعدد آشنا شود. این مسیله باعث می شود خودش و دنیای اطرافش را بشناسد.
نوع بازی :
* پارچه هایی از جنس های مختلف آماده کنید(پارچه های ساتن،پشمی و حوله ای برای شروع کار مناسب هستند).
* سپس دست نوزادتان را در دست بگیرید و انگشت هایش را روی پارچه ها بکشید.
* حالا نوبت ” بو کردن” اشیا است. برای این کار می توانید به همراه کودکتان بیرون بروید و شاخه گلی را با هم بو کنید یا پرتقالی را که به تازگی قاچ زده اید به بینی اش نزدیک کنید تا بو کند.
توجه : مواظب باشید او را خیلی خسته نکنید.گوش به زنگ باشید چه وقت از بازی خسته می شود و دیگر نمی خواهد ادامه دهد.
بازی دهم : پای کوچولوت را خم کن!
تحقیقات نشان می دهد : تقویت کردن عضلات ران نوزاد برای سینه خیز رفتن و راه رفتن او در آینده بسیار مهم است.
– تا وقتی که این بازی را با ملایمت انجام دهید،اصلا موجب ناراحتی نوزادتان نمی شوید و او از انجام این بازی لذت می برد.
نوع بازی :
* نوزادتان را به پشت روی تشک بخوابانید و مچ پاهایش را بگیرید و با احتیاط زانوهایش را صاف کنید.
* وقتی پاهایش صاف شد،با انگشت هایتان به آرامی به کف پاهایش ضربه بزنید.
* او به طور ناخودآگاه انگشت هایش را جمع می کند و زانوهایش را خم می کند.
* در حین انجام بازی ،شعر زیر را با لحن آهنگینی برایش بخوانید :
” خم،خم،خم میشه،
پای کوچولوش خم میشه،
خم ،خم،خم میشه،
هورا!هورا! هورا…”
* شعرتان را با “هورا” گفتن و دست زدن تمام کنید. بعد از چند بار تکرار بازی ،نوزادتان کم کم می فهمد چه زمانی قرار است شما هورا بکشید و او جلوتر از شما ابراز شادی می کند( مثلا می خندد و یا دست و پاهایش را شادمانه تکان می دهد). این مسیله بازی را مهیج تر می کند.
بازی یازدهم : سایه ها
تحقیقات نشان می دهد : نورون های بینایی از حدود دو ماهگی شروع به شکل گیری می کنند.تحریک دید نوزاد به ایجاد این اتصالات در مغز او کمک می کند.
– نوزادان چندین بار در طول شب از خواب بیدار می شوند. به همین دلیل خوب است اشیایی دور و برشان باشد که آنها را دوباره به آرامی بخواباند.
نوع بازی :
* تابیدن نور اتاق خواب روی اشیا باعث ایجاد سایه های متنوعی روی دیوار اتاق می شود. این سایه ها شکل های مختلفی دارند که برای کودک جذاب است و نگاه او را به خود جلب می کنند.
* عروسکی را از سقف آویزان کنید.سایه هایی که با تکان خوردن آن ایجاد می شود توجه نوزاد را به خود جلب می کند و رشد بینایی اش را افزایش می دهد.
* وقتی نوزادتان کمی بزرگتر شد ،با کمک دست هایتان سایه های مختلفی را ایجاد کنید تا به آنها نگاه کند.
بازی دوازدهم : سلام
تحقیقات نشان می دهد : نوزادان در بدو تولد می توانند افراد و اشیایی را که در فاصله بین بیست تا سی سانتیمتری چشم هایشان قرار دارند،خیلی خوب ببینند.
– وقتی نوزادتان صورت مهربان و لبخند گرم شما را می بیند،خوشحال می شود.
نوع بازی :
* صورت تان را به صورت نوزادتان نزدیک کنید و شعر زیر را برایش بخوانید:
” سلام ،سلام دوست دارم خیلی زیاد.
سلام ،سلام دستمو به دستت می زنم.
( به دست نوزاد دست بزنید)
سلام ،سلام دستمو به گوشت می زنم
(به گوش نوزاد ذست بزنید)
سلام، سلام من گوشتو بوس می کنم
(گوش نوزاد را ببوسید.)”
* این شعر را چند بار تکرار کنید و هر بار به جای کلمه “گوش”، یکی دیگر از اعضای صورتش را اسم ببرید،مثلا دماغ،چشم،گونه یا لب.
بازی سیزدهم : بازی های غیر کلامی
تحقیقات نشان می دهد : نوازش کردن،در آغوش گرفتن وابراز محبت کردن به نوزاد نه تنها به او آرامش می دهد بلکه به رشد مغزش هم کمک می کند.
– وقتی نوزادتان را در آغوش می گیرید و به او ابراز محبت می کنید،او احساس می کند که وجودش برایتان مهم است و شما به خوبی از او مواظبت می کنید. داشتن چنین احساس امنیت و آرامشی باعث رشد خوب و سالم نوزاد می شود.
نوع بازی :
* شما به روش های مختلف می توانید با کودکتان ارتباط برقرار کنید. مثلا می توانید مستقیم به چشم هایش نگاه کنید یا او را محکم در آغوش بفشارید یا به صداهایی که از خودش درمی آورد با مهربانی و لبخند پاسخ دهید. با این ابراز محبت ها به کودکتان نشان می دهید که چقدر او را دوست دارید.
* نوزادتان را محکم در آغوش بگیرید و به آرامی دور اتاق بگردید.
* بعد بایستید و برای چند لحظه مستقیم به چشم هایش نگاه کنید،به او لبخند بزنید و بینی تان را به بینی اش بمالید.
* دوباره شروع به راه رفتن کنید و بعد مجددا چند ثانیه بایستید.این بازی را چند بار تکرار کنید.
بازی چهاردهم : صدای زیر،صدای بم
تحقیقات نشان می دهد : وقتی نوزاد در رحم مادر است،می تواند صدای افراد مختلف را از هم تشخیص دهد.
_ طبق نظر متخصصان مغز،وقتی نوزاد صدای زیری را می شنود(مثل وقتی که بزرگترها با لحن شیرین به زبان کودکانه با او حرف می زنند) قلبش تندتر می زند. افزایش ضربان قلب نشان دهنده این است که نوزاد در وجودش احساس امنیت و شادی می کند.
وقتی با صدای آهسته با نوزادتان صحبت می کنید،کودک تان احساس آرامش و رضایت خاطر بیشتری می کند.
نوع بازی :
* شعر ساده ای را انتخاب کنید و آن را با لحن کودکانه و به صدای بلند برای نوزادتان بخوانید. بعد همان شعر را دوباره با صدای آهسته بخوانید. در حین شعر خواندن،به واکنش نوزادتان نسبت به این دو نوع صدای مختلف دقت کنید.
بازی پانزدهم : بازی در موقع تعویض پوشک
تحقیقات نشان می دهد : یکی از بهترین اوقات برای تقویت مهارت های حرکتی نوزاد زمان عوض کردن پوشک اوست.
نوع بازی :
* چرا وقتی دارید پوشک کودکتان را عوض می کنید،اشیا جالبی را در دسترسش نگذارید تا به آنها نگاه کند؟
* بادکنکی را از سقف آویزان کنید.دقت کنید ارتفاعش به اندازه ای باشد که شما بتوانید به آن دست بزنید ولی دست نوزادتان به آن نرسد.
* همین طور که دارید پوشک نوزاد را عوض می کنید،بادکنک را آهسته حرکت دهید.
* طولی نمی کشد که نوزادتان مجذوب بادکنک می شود و دستش را دراز می کند تا آن را بگیرد.
* وقتی پوشک را عوض کردید،نوزادتان را بلند کنید و بگذارید به بادکنک دست بزند.
* می توانید عکس های خانوادگی تان را هم بالای سر نوزادتان قرار دهید تا به آنها نگاه کند. برای این کار می توانید از عروسکی استفاده کنید و عکس ها را با کمک نخ به ان آویزان کنید.
منبع : کتاب بازی معجزه می کند