عوامل زمینه‌ساز اضطراب کودکان

در دوران کودکی بزرگ‌ترین ترس کودک جدا شدن از مادر است که برای بقا به طور غریزی در او به وجود می‌آید؛ به‌گونه‌ای که در نوزاد هفت‌ماهه ترس از چهره ناشناس و غریبه پدید می‌آید و به دنبال آن در صورت شکل‌گیری دلبستگی ناایمن اضطراب جدایی به وجود خواهد آمد. ترس‌های دوران کودکی به نوعی واکنش به محیط اطراف و کمبود امنیت در آن است.

طی دوران رشد ما شاهد ترس‌های مختلفی از جمله ترس از صدای بلند و اشیای تیره در کودکان زیر یک سال و ترس از تاریکی، حیوانات، هیولا، ارواح و… در کودکان بزرگ‌تر خواهیم بود که قابل انتظار و اغماض خواهند بود زیرا گذرا هستند و برخورد صحیح با آن از بین رفتن آنها را امکان‌پذیر می‌کند. چنانچه ترس‌های طبیعی ادامه پیدا کرده و شدت یابد، با علایمی چون اختلال در خواب، پرخاشگری، ناخن جویدن، شب‌ادراری و لکنت زبان مواجه خواهیم شد که زندگی روزانه کودک را دچار اختلال می‌‌کند و در این زمان مراجعه به روانشناس کودک الزامی بوده و در صورت عدم رسیدگی به موقع به وخامت آن افزوده خواهد شد و عملکرد کودک را در بزرگسالی در حوزه‌های تحصیلی و شغلی و خانوادگی دچار خدشه می‌کند.

تقریبا پنج‌درصد از کودکان ملاک‌های تشخیصی یک اختلال اضطرابی را در طول دوران کودکی خود تجربه می‌کنند و از شایع‌ترین اضطراب‌ها در کودکان می‌توان به اضطراب جدایی اشاره کرد که در کودکان ۸/۲ درصد و در نوجوانان حدود هشت‌درصد است. اگر بخواهیم عوامل تاثیر‌گذار در به وجود آمدن اضطراب‌های کودکان را دسته‌بندی کنیم، می‌توانیم به عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی اشاره کنیم؛ از عوامل فردی سرشت ذاتی کودک و آنچه از والدین خود در ژن‌هایش ذخیره کرده است و بیماری صعب‌العلاج و مزمن که گاهی از آغاز تولد درگیرش ساخته است نقش بسیار پررنگی را به خود اختصاص می‌دهد.

خانواده اولین محیط اجتماعی است که کودک تجربه می‌کند و در ایجاد اضطراب‌های کودک سهم بسیار زیادی دارد؛ نزاع و کشمکش والدین، بیماری سخت و طولانی والدین، جدایی‌های موقت و طولانی‌مدت از والدین، جدایی و طلاق والدین، مرگ یکی از نزدیکان، سختگیری و تضاد‌های انضباطی والدین و تولد نوزاد جدید، اعمال فشار برای بهترین و کامل بودن در زمینه‌های مختلف و سبک تربیتی مستبدانه والدین که جایی برای اظهارنظر فرزندان باقی نمی‌گذارد، از عوامل مهم ایجاد استرس کودکان در خانواده است. زمانی که کودک رفتن به مهدکودک را آغاز می‌کند با اجتماع بزرگ‌تری از انسان‌ها وارد مناسبات اجتماعی می‌شود و محیط اجتماعی دیگری را تجربه می‌کند.

در این زمان تعدادی از کودکان که هنگام جدایی دچار اضطراب جدایی می‌شوند، در واقع نگران آسیب دیدن والدین یا خودش، از دست دادن والدین یا رخ دادن حادثه‌ای ناگوار و اتفاقی ناخواسته می‌شوند. چنین کودکی در مقابل هر واقعه‌ای مانند تنها خوابیدن، تنها ماندن در منزل و رفتن به مهدکودک که منجر به جدایی او از والدین می‌شود، مقاومت نشان می‌دهد. اضطراب جدایی در اولین روز مدرسه نیز ممکن است رخ دهد. در محیط اجتماعی مدرسه نیز معلم سختگیر و تنبیه‌گر، وجود فردی آزار‌دهنده در مدرسه، مشکلات دوست‌یابی، اختلالات یادگیری شناخته نشده و حتی تغییر مدرسه کودک ممکن است باعث شکل‌گیری اضطراب‌های جدیدی در وی شود.

مسایلی چون تغییر محل زندگی و جدا شدن از دوستان قدیمی نیز می‌تواند در به وجود آمدن و ماندگار شدن اضطراب در کودک نقش داشته باشند. از آنجا که اضطراب عامل بازدارنده‌ای است که سرزندگی و خلاقیت را از کودکان می‌گیرد؛ توجه والدین به عوامل زمینه‌ساز اضطراب در کودکان از اهمیت بسزایی برخوردار است. باز هم همراه ما شوید تا درباره علایم اضطراب در کودکان به دانش‌افزایی خود ادامه دهیم.

 منبع:سلامت نیوز

۱۰ comments

  • باسلام من دوتا دختردارم دختربزرگم ۶سالشه ودخترکوچکم ۳سال،دختربزرگم نزدیک یک ماهی هست که همش میگه خوابای بدمیبینم وکلا ترسوشده تنهاتوی اتاقش نمیره حتی توی روزروشن حتما بایدباکسی بره خیلی نگرانم میشه راهنمایی کنین

  • با عرض سلام وخسته نباشید. من یک دختر ۵ ساله دارم که خیلی دختره اروم و حرف گوش کنی بود تا ۲ یا ۳ هفته پیش اما الان خیلی عصبی و پرخاشگر شده . داد میزنه لجبازی میکنه . البته ناگفته نماند من و همسرم الان در حاله تحصیل هستیم و وقته زیادی را برای مطالعه صرف میکنیم . دخترم کلا بد غذا هست اما غذاهای مورد علاقه اش را خوب میخورد اما تقریبا ۱ هفته اس که غذاهایی رو که دوست داشته میگه دوست مدارم و نمیخوره. متاسفانه دخترم هیچ وقت اعتراض نمیکنه و همیشه خودخوری میکنه و به طرز وحشتناکی توی این دو سه هفته به من وابسته شده. ممنوم میشم که راهنمایی کنید. با تشکر

    • در پاسخ به tina
      با سلام
      ممکن است کودک با توجه به شرایطی که فرمودین نیاز به توجه و همدلی بیشتری از سمت والدینش داشته باشد …رویه را تغییر دهید بیشتر با او گفتگو کنید با او بازی کنید سعی کنید با روشهای درست او را کمک به بیان احساساتش کنید و بازی هایی ترتیب دهید در این راستا …از یک مشاور برای آموختن این تکنیکها کمک بگیرید

  • با سلام و خسته نباشید
    پسر من ۳ سال و شش ماهش هست و مشکلی که داریم شبها وقتی توی اتاقش میخوابه بعد از چند ساعت بیدار میشه و میگه مامان بیا پیشم بخواب یک شب از خواب بیدار شد و گفت روی پرده اتاقش یه چیزی هست که هرچی پرسیدم نگفت چیه تا اینکه پرده را تکان دادم و بعدش خوابید شب تا صبح تقریبا ۴ ، ۵ مرتبه از خواب بیدار میشه (هر شب) چند شب پیش خواست که به غیر از چراغ خواب اتاقش لامپ اتاقش روشن بذاریم و ما هم این کار رو کردیم و تا صبح خاموش نکردیم نمیدونم مشکل کجاست ممنون می شوم راهنمائی بفرمائید.

    • در پاسخ به پندار
      با سلام
      کودکان در این سن تخیل فعالی دارند که می تواند موجب ترس و کابوس شبانه در آنها شود. محیط را همانگونه که به او احساس امنیت می دهد برایش فراهم کنید. اگر لازم شد شما کنارش باشید و احساس امنیت را به او بدهید ولی به علت ترس او به اتاق شما راه پیدا نکند.در روشنایی روز در مورد ترس ها و تخیلاتش و احیانا کابوس هایی که دارد گفتگو کنید . در ادامه اگر این اختلال در خوابش شدید و ادامه دار بود حتما مشاوره بگیرید

  • باسلام پسری دارم ۸ساله چند روز است که استرس تکرر ادرار دارد وبهمین جهت دوست دارد فقط درخانه بماند وبمحض بیرون رفتن احساس ادرار میکند البته دکتر داخلی مراجعه نمودیم واز نظر عفونت ادراری ازمایش منفی بوده خواهشمند است راهنمایی فرمائید

    • در پاسخ به نجم
      با سلام
      ابتدا باید اضطراب های زمینه ای که منجر به چنین حالتی در کودک شده است بررسی شود و اقدامات درمانی لازم صورت گیرد. ولی به صورت کلی نیاز است که به کودک روش های جراتمندتری آموخته شود که بداند حتی اگر احساس ادرار دارد چگونه می تواند در محیط های بیرون به خود کمک کند و نیاز به منزوی شدن نیست…

  • با سلام من مادر دختر ۵ ساله هستم و تا حالا در تربیت و انضباط سختگیر بودم یعنی جزو مواردی هستم که باعث اضطراب شدید دخترم شدم خصوصا این استرس و اضطراب خودشو در مدرسه بیشتر نشون داده دخترم خیلی تو مدرسه استرس داره از همه چی.خیلی ناراحتم لطفا بگید از این به بعد چکار کنم که این اشتباهمو جبران کنم چه رفتاری داشته باشم که استرس دخترم رو برطرف کنم ممنون میشم راهنمایی کنید

    • در پاسخ به سمیرا
      با سلام
      مادر عزیز بسیار مطلوب است دست از سرزنش کردن خود بردارید و حالا که متوجه اشتباه خود شده اید سعی کنید از بودن در کنار فرزندتان لذت ببرید، بیشتر او را تشویق کنید و از توانمندی هایش تعریف کنید. وقت بیشتری برای بازی کردن با او در روز قرار دهید و حتما بازی با گل رس (گل مجسمه سازی) و بازی با خمیر را در روز با کودکتان داشته باشید. از او انتقاد نکنید و در قالب نمایش بازی کردن رفتارهای خوب را به کودکتان بیاموزید.در صورتی که خود شما یا همسرتان جز افراد مضطرب هستید حتما در صدد درمان خود باشید چرا که اضطراب واگیر دار است.

پاسخی به سمیرا انصراف از پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *


هشت × = 32

شما می‌توانید از این دستورات HTML استفاده کنید: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>